Mục lục
Mindset là gì?
Mindset là niềm tin định hướng cách chúng ta xử lý và đối mặt các tình huống trong cuộc sống. Mindset cũng được hiểu là mô thức tư duy, cách chúng ta nhìn nhận về bản thân và thế giới. Nhiều người còn hay định nghĩa mindset là thế giới quan (outlook in life) hoặc mentality (tâm tính).
[external_link_head]
Có những loại mindset nào?
Nhà tâm lý học từ đại học Stanford Carol Dweck (2006) đã có những nghiên cứu về mindset và chỉ ra có 2 loại mindset.
- Fixed mindset – tư duy cố định. Những người có fixed mindset tin rằng mình được sinh ra đã có những tư chất, khả năng, hoặc tài năng cố định vĩnh viễn không thể thay đổi được. Họ sẽ nhìn nhận thất bại, trở ngại là bằng chứng của việc họ không đủ tốt và không tiếp tục cố gắng nữa.
- Growth mindset – tư duy phát triển: những người có growth mindset tin rằng những khả năng, tài năng của bản thân có thể được rèn luyện và phát triển thông quan làm việc chăm chỉ và bền bỉ. Khi gặp thất bại, họ có thể không thay đổi được tình huống đó nhưng có thể nhìn nhận đó là 1 bài học để trưởng thành và tiếp tục cố gắng.
Câu chuyện Rùa và Thỏ là một ví dụ rõ nét của 2 kiểu mindset này. Chắc hẳn bạn còn nhớ?
Trong cuộc chạy đua về đích, Thỏ dương dương tự đắc là mình chắc chắn sẽ thắng Rùa. Thậm chí khi chạy thấy đã bỏ khá xa Rùa, Thỏ dừng lại và ngủ thiếp đi.
Còn Rùa chỉ biết là mình phải nỗ lực, chỉ cần cố gắng nỗ lực thì sẽ có cơ hội chiến thắng.
Cuối cùng Rùa dù tốc độ chậm nhưng lại về đích trước. Đến khi Thỏ thức dậy thì đã quá muộn, có cong người lên chạy cũng không thể đuổi kịp Rùa.
– Thỏ ở đây có fixed mindset. Cậu ta tin rằng khả năng thiên bẩm của mình đồng nghĩa với việc giành chiến thắng trong cuộc đua.
[external_link offset=1]
– Rùa có growth mindset. Cậu này tin rằng chỉ cần nỗ lực, bền bỉ, không bỏ cuộc thì cậu ta sẽ chiến thắng. Chính vì không sợ thất bại nên mới nhận lời tham gia cuộc đua với Thỏ.
Hãy nghĩ xem mindset của bạn đang nghiêng về phía nào?
Nếu bạn tin rằng mình có thể phát triển một kỹ năng hoặc một tài năng nào đó bằng cách rèn luyện và nỗ lực thì chắc hẳn là bạn đang sở hữu growth mindset.
Nhưng nếu bạn thấy bản thân còn viện những lý do để không làm một việc gì đó (ví dụ như tôi không biết làm cái này, tôi không có đủ kỹ năng để làm việc này) thì có thể bạn đang mang trong mình fixed mindset.
Nhưng tin tốt là chúng ta đều có thể thay đổi mindset của bản thân. Cũng như một môn học mới, bạn cũng việc đầu tư thời gian và nỗ lực để chuyển đổi mindset của mình.
Mindset có quan trọng không?
Mindset của bạn sẽ ảnh hưởng lên cách bạn đối mặt và giải quyết các thách thức trong cuộc sống. Khi đối mặt với khó khăn, người có growth mindset sẽ không chùn bước, mà thể hiện sự bền bỉ, nỗ lực vượt qua những trở ngại, trong khi những người có fixed mindset sẽ dễ bỏ cuộc.
Những người có fixed mindset còn có xu hướng tìm sự đồng thuận từ bên ngoài, theo giáo sư Carol Dweck. Còn người có growth mindset có sự khát khao học hỏi và khám phá, để trưởng thành. Họ sẽ nhìn nhận thất bại là cơ hội cho sự thay đổi và phát triển của bản thân.
Cũng cần chú ý rằng, môi trường xung quanh chúng ta là thứ sẽ ảnh hưởng đến mindset. Những thông điệp mà chúng ta nhận được trong suốt cuộc đời, từ lúc tấm bé, đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành mindset.
Nếu một đứa trẻ hay bị người lớn nói rằng chúng không thể học được môn này đâu, rằng chúng chẳng thông minh thì có thể đứa trẻ ấy sẽ tin rằng điều đó là thật và không cố gắng nữa.
Hiểu được tầm quan trọng của mindset, bạn có thể sẽ chú ý hơn đến lời nói, suy nghĩ của mình. Kể cả trong lời nói, hành động với con trẻ.
Chắc sẽ có ít nhất một lần thuở bé, bạn từng bị người lớn đem thành tích học tập ra so sánh với bạn bè?
Hiện đây vẫn là thói quen ăn sâu bám rễ của nhiều người trong xã hội ngày nay. Hiện tượng so sánh con em mình với con nhà hàng xóm, hay “con nhà người ta” có thể khiến các em suy nghĩ tiêu cực về bản thân, thậm chí thất vọng và mắc kẹt trong lối suy nghĩ mình không thể làm được hoặc không thể giỏi được.
[external_link offset=2]
Tips cho bạn:
Khi khen ngợi về khả năng của con trẻ, hãy mô tả nỗ lực mà chúng bỏ ra, nhấn mạnh vào quá trình mà chúng đã cố gắng để học hỏi và trưởng thành, thay vì chỉ khen chúng tố chất thông minh hoặc giỏi giang
- Đừng nói: “Tốt lắm. Con thực sự rất giỏi làm toán.”
- Hãy nói: “Tuyệt vời. Con đã rất nỗ lực để làm được bài tập toán này.”
Điều quan trọng là khen ngợi và tuyên dương quá trình, chứ không phải là tài năng thiên bẩm.
3 điều quan trọng mà bạn có thể làm để phát triển growth mindset
- Nhận diện rằng Growth mindset là tốt và cam kết để hình thành tư duy growth mindset
- Học và chia sẻ với người khác về cách phát triển và cải thiện các khả năng của bản thân thông qua cách tiếp cận của growth mindset.
- Lắng nghe những tiếng nói có màu sắc fixed mindset. Khi bạn nghe những tiếng thầm thì trong đầu rằng bạn không thể làm một thứ gì đó, hãy dùng cách tiếp cận của growth mindset và nói với bản thân rằng bạn có thể từ từ học và làm được.
Tuyển dụng People & Culture Operation – kiến tạo môi trường làm việc hạnh phúc, cân bằng và hiệu quả trong công ty
Dành tặng bạn
Mahatma Gandhi, anh hùng dân tộc của Ấn Độ đã từng nói
Niềm tin hình thành nên suy nghĩ
Suy nghĩ hình thành nên lời nói
Lời nói hình thành nên hành động
Hành động hình thành nên thói quen
Thói quen hình thành nên giá trị
Giá trị hình thành nên số phận
Nguồn tham khảo:
Xem video này để hiểu hơn về 2 loại mindset growth mindset và fixed mindset kể trên
Mindsets from skillsyouneed
Mindset definition
Hãy đăng ký nhận tin để là người đầu tiên đọc bài viết mới nhất từ chúng tôi nhé
Thank you! Your submission has been received!
Oops! Something went wrong while submitting the form.
[external_footer]
