Thuyết minh về di tích lịch sử Đền Hùng (Dàn ý + 5 mẫu)

Đền Hùng là một địa danh lịch sử vô cùng ý nghĩa của nước ta, nó đánh dấu cho sự ra đời của nhà nước đầu tiên của Việt Nam.

Chính vì vậy, sau đây chúng tôi xin mời tất cả các bạn cùng tham khảo dàn ý chi tiết và một số bài văn mẫu lớp 8: Thuyết minh về di tích lịch sử Đền Hùng. Đây là một tài liệu vô cùng hữu ích giúp cho mọi người có thể bổ sung thêm cách làm bài văn thuyết minh lớp 8.

Dàn ý Thuyết minh về di tích lịch sử Đền Hùng

I. Mở bài:

– Giới thiệu về Di Tích Lịch Sử Đền Hùng .

II. Thân bài:

– Lịch sử hình thành : Vua Hùng lựa chọn để đóng đô .
– Đặc điểm :
+ Vị trí : Nằm trên núi Nghĩa Lĩnh, giữa đất Phong Châu, ngày này là xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ .
+ Gồm bốn đền chính là đền Hạ, đền Trung, đền Thượng và đền Giếng .
+ Điểm khởi đầu của Khu di tích lịch sử là Đại Môn, xây năm 1917 theo kiểu vòm uốn .
+ Đền Hạ : Xây vào thế kỷ 17-18, cấu trúc chữ Nhị, được tương truyền là nơi u Cơ sinh bọc trăm trứng, nở thành trăm người con .
+ Chùa Thiên Quang : Nằm kề bên đền Hạ, được xây vào thời Trần .
+ Đền Trung : Tên chữ là Hùng Vương Tổ Miếu, sống sót từ thời Lý – Trần, cấu trúc đơn thuần hình chữ Nhất. Tại đây Lang Liêu đã dâng lên vua cha bánh chưng nhân ngày lễ tết .
+ Ðền Thượng : Nằm trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, thờ Thánh Gióng và vua Hùng .
+ Lăng vua Hùng : Là mộ của Hùng Vương thứ 6. Lăng được phong cách thiết kế theo cấu trúc hình vuông vắn với cột liền tường và hướng mặt về phía đông nam. Bên trong lăng có thiết kế xây dựng mộ vua Hùng .
+ Đền Giếng : Nằm ở phía Đông Nam chân núi Nghĩa Lĩnh. Đền xây vào thế kỷ 18, đây là ngôi đền mà hai cô con gái vua là Tiên Dung và Ngọc Hoa đã từng ngang qua, tại đây họ thường soi gương và chải tóc .
– Ý nghĩa văn hóa truyền thống, tín ngưỡng của khu di tích lịch sử :
+ Thể hiện truyền thống cuội nguồn uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây của dân tộc bản địa ta từ ngàn đời xưa .
+ Là di sản có giá trị thâm thúy bộc lộ tình cảm, sự biết ơn thâm thúy đến những thế hệ đi trước, đặc biệt quan trọng là so với vua Hùng, người đã tiên phong khai sinh nên bờ cõi nước Việt .

III. Kết bài:

– Khẳng định lại giá trị của khu di tích lịch sử Đền Hùng .

Thuyết minh về di tích lịch sử Đền Hùng – Mẫu 1

Đền Hùng là một quần thể kiến trúc có giá trị văn hoá, lịch sử dân tộc, tín ngưỡng vô cùng quan trọng của người Việt, bộc lộ đạo lý truyền thống cuội nguồn “ uống nước nhớ nguồn ” so với vua Hùng, những người có công dựng nước và giữ nước từ thuở sơ khai của dân tộc bản địa .
Đền Hùng nằm trên núi Nghĩa Lĩnh, thuộc vùng đất Phong Châu, là đế đô của nước Văn Lang từ 40.000 năm trước và nay thuộc xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, đây là vùng đất bán sơn địa, chuyển tiếp giữa miền núi và đồng bằng, có cảnh sắc phong phú, vừa có rừng núi, đồi gò, vừa có đồng ruộng, sông ngòi, ao hồ nhiều mẫu mã .
Đền Hùng được thiết kế xây dựng trên ngọn núi Nghĩa Lĩnh, đây được biết đến như là ngọn núi cao nhất vùng với cảnh sắc phong phú, sinh vật xanh tươi tràn trề sinh khí. Hơn nữa ngọn núi này cũng là nơi diễn ra những nghi thức tế lễ trời đất của bậc đế quân cùng quần thần với mong ước cầu cho mưa thuận gió hòa, đời sống nhân dân được ấm no .
Ngọn núi mang trên mình hình dáng hùng vĩ và đồ sộ như thân hình của một con rồng lớn, đầu rồng ngoảnh về nam, thân rồng uốn lượn tạo thành những dãy núi tiếp nối đuôi nhau nhau xa tít. Và nằm san sát phía sau con rồng thiêng liên quyền lực tối cao ấy lại là hình ảnh của những đàn voi, lũ bầy tôi trung thành với chủ đang thi nhau quay mình hướng về đất tổ. Nhưng cái hùng vĩ ấy chưa dừng lại ở đó, tiếp đến ngã ba Bạch Hạc là sự phối hợp sông nước hùng vĩ. Đây là điểm quy tụ của ba dòng sông lớn nhất miền Bắc, sông Hồng, sông Lô, sông Đà. Sông nước cuồn cuộn, sóng xô đá cuồn cuộn cuốn nhau chầu về chân núi Nghĩa Lĩnh. Và nếu bạn đứng từ trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh thì hoàn toàn có thể bao quát hết cảnh vật, chiêm ngưỡng và thưởng thức hết vẻ đẹp và khí chất nơi quê cha đất tổ oai hùng bất diệt .
Đền Hùng là quần thể di tích lịch sử rất linh thấm đượm nhiều giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử vẻ vang của quốc gia từ buổi đầu dựng nước và giữ nước. Khu di tích lịch sử gồm : đền Hạ và chùa, đền Giếng, đền Trung, đền Thượng và lăng vua Hùng .
Điểm mở màn của khu di tích lịch sử đền Hùng đó chính là Đại Môn ( cổng đền ), đây là khu công trình kiến trúc được thiết kế xây dựng vào năm 1917 theo kiểu vòm uốn với chiều cao 8,5 mét, có hai tầng mái và được lợp giả ngói ống. Bên trên bốn góc tầng mái được trang trí hình rồng và hai con nghê đắp nổi. Nếu bên trên cổng là hình ảnh loài rồng đầy thiêng liêng và sức mạnh thì bên dưới cổng, trên tường lại được đắp nổi phù điêu hai võ sĩ trong tư thế chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu. Một người lẫm liệt tay cầm giáo, một người cầm rìu chiến. Cả hai đều khoác lên mình bộ giáp sang chảnh chứa đựng vô vàn sức mạnh. Chưa hết choáng ngợp với cảnh sông nước Nghĩa Lĩnh, vậy mà đến cổng đền ta lại được một phen mãn nhãn đến thần hồn điên đảo bởi điểm xuất phát tiên phong của Đền Hùng .
Địa điểm tiếp theo để liên tục cuộc hành trình dài kỳ thú này là đền Hạ và Thiên Quang Tự. Để đến đây hành khách sẽ phải trải qua một hành trình dài gian truân gồm 225 bậc thang bằng gạch. Đền Hạ đã sống sót từ thế kỉ 17 – 18 với cấu trúc đơn sơ hình chữ Nhị có hai gian. Gian thứ nhất có tên gọi là Tiền bái, gian thứ hai là Hậu cung. Trước của đền Hạ là cây thiên tuế, đây cũng là nơi quản trị Hồ Chí Minh, vị cha già dân tộc bản địa đã cất lên lời dặn dò bất hủ về sự nghiệp bảo vệ dân tộc bản địa : “ Các vua Hùng đã có công dựng nước, bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước ” .
Tương truyền, xưa kia Lạc Long Quân và mẹ u Cơ sinh được 100 người con, 50 người con theo cha xuống biển, 50 người con theo mẹ lên núi khai sơn phá thạch. Trong 50 người con theo mẹ thì người con trưởng lên nối ngôi, lấy niên hiệu Hùng Vương thứ nhất, đặt tên nước Văn Lang, đóng đô ở Phong Châu, truyền 18 đời trong hơn 2.600 năm ( từ năm 2879 đến năm 258 trước Công nguyên ) .
Nằm kề bên đền Hạ là Chùa Thiên Quang, được xây vào thời Trần. Phía trước chùa có cây vạn tuế gần tám trăm năm tuổi, xung quanh chùa có hiên chạy dọc bảo phủ, mái lợp ngói mũi, đầu đao cong, bờ nóc đắp hình lưỡng long chầu nguyệt. Trước sân chùa là hai tháp sư hình tròn trụ 4 tầng và một gác chuông có tuổi đời vài trăm năm. Trong chùa có trên 30 pho tượng : Tam Thế, A Di Đà, Quan âm Nam Hải, Quan âm Tống Từ, Đức Thánh Hiền, Hộ Pháp, … được bài trí trang nghiêm. Kiến trúc lúc bấy giờ của chùa theo kiểu chữ Công, gồm Tiền đường 5 gian, Tam bảo 3 gian, và Thượng điện 3 gian .
Từ đền Hạ leo thêm 168 bậc nữa là hoàn toàn có thể đến đền Trung, đây là nơi vua quan ngự bàn việc dân việc nước và chiêm ngưỡng và thưởng thức vẻ đẹp đất trời. Đền Hạ có tên chữ là Hùng Vương Tổ Miếu, đây là ngôi đền cổ sống sót từ thời Lý – Trần với cấu trúc đơn thuần hình chữ Nhất. Tại đây Lang Liêu đã dâng lên vua cha bánh chưng nhân ngày lễ tết và không phụ với ý trời, sức lực lao động của chàng đã được đền đáp bằng việc truyền ngôi của vua cha .
Sau một hành trình dài gian truân ở đầu cuối hành khách cũng đặt chân lên đỉnh Nghĩa Lĩnh, và tại đây có đền Thượng với tên gọi là “ Kính Thiên lĩnh điện ”. Đây là nơi thờ Thánh Gióng và vua Hùng. Đền Thượng tọa lạc ở TT trời đất và cũng là TT của khu di tích lịch sử đền Hùng. Ngôi đền có sân rộng và được tôn tạo lại với kiến trúc cổ để hành khách tìm về hành lễ nhưng không được đặt chân vào bên trong những gian thờ. Người ta vẫn thường truyền nhau rằng ngôi đền được kiến thiết xây dựng sau khi Thánh Gióng lập nên đại công, đánh đuổi giặc n khỏi quê cha đất tổ. Và sau khi Thánh Gióng đánh tan giặc, rồi bay lên trời thì vua Hùng đã đem ngài hóa ở ngôi đền bên cạnh, đó chính là Lăng vua Hùng .
Lăng ở phía Đông đền Thượng, đây là mộ Hùng Vương thứ 6 với cấu trúc hình vuông vắn có cột liền tường. Trong lăng là khu mộ vua Hùng với size dài 1.3, rộng 1.8, cao 1 m .
Điểm đến tiếp theo và cũng là điểm cuối của chuỗi di tích lịch sử đó chính là đền Giếng, chặng cuối này nằm ở Ðông Nam chân núi Nghĩa Lĩnh. Đền xây vào thế kỷ 18, theo kiểu kiến trúc chữ Công gồm gian Tiền bái, ống muống, và Hậu cung. Đền xây vào thế kỷ 18, đây là ngôi đền mà hai cô con gái vua là Tiên Dung và Ngọc Hoa đã từng ngang qua, tại đây họ thường soi gương và chải tóc. Bên trong đền có giếng Ngọc nước trong veo quanh năm .
Một trong những khu vực đáng để đặt chân đến của khu dích tích đó là Bảo tàng Hùng Vương, nơi đây được phong cách thiết kế mô phỏng hình ảnh bánh chưng bánh dày và tọa lạc nhiều hiện vật từ thời vua Hùng, kho lưu trữ bảo tàng đã ra mắt khái quát sự nghiệp dựng nước Văn Lang của những vua Hùng trải qua những nội dung tọa lạc với những chủ đề khác nhau. Hằng năm cứ vào đúng ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch thì khu di tích lịch sử Đền Hùng lại trang trọng tổ chức triển khai giỗ tổ Hùng Vương với nhiều hoạt động giải trí, sự kiện trang trọng nhằm mục đích bày tỏ lòng biết ơn, gợi nhớ lại công lao của những vị Vua Hùng đã có công lớn trong việc kiến thiết xây dựng nền móng nước nhà. Cùng với thời hạn, tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã tích hợp nhiều giá trị văn hóa truyền thống quý báu của dân tộc bản địa, bộc lộ ý thức nhớ về cội nguồn dân tộc bản địa “ Ăn quả nhớ người trồng cây ” ; “ Uống nước nhớ nguồn ” ; sự đoàn kết sâu rộng của hội đồng dân tộc bản địa tạo nên tính hội đồng thâm thúy. Thờ cúng Hùng Vương đã trở thành truyền thống lịch sử quý báu không chỉ ở trong nước mà còn ở cả quốc tế, nơi có hội đồng người Việt sinh sống. Điều đó đã tạo nên triết lý nhân văn thâm thúy, động lực niềm tin của dân tộc bản địa Nước Ta, hình thành nên nét rực rỡ của văn hóa truyền thống trái đất. Thông qua nghi lễ thờ cúng nhằm mục đích xác lập mối liên hệ dòng tộc giữa những Vua Hùng với mọi thế hệ trong hội đồng người Việt từ quá khứ, hiện tại đến tương lai. Đó là sợi dây link những truyền thống lịch sử tốt đẹp của dân tộc bản địa ta từ thời đại sơ khai của những vua Hùng cho đến thời đại văn minh của Hồ Chí Minh, biểu lộ lối sống trọng tình nghĩa, thủy chung, sự biết ơn, tình yêu thương, đùm bọc lẫn nhau đậm đà tính dân tộc bản địa .
Việc tổ chức triển khai Giỗ Tổ Hùng vương được Nhà nước, chính quyền sở tại địa phương tổ chức triển khai sang chảnh, trong đó nghi lễ quan trọng nhất là Lễ dâng hương tưởng niệm những Vua Hùng tại Đền Thượng, bộc lộ sự biết ơn so với công lao dựng nước của những vua Hùng. Bên cạnh đó còn có liên hoan đền Hùng với những game show dân gian và những cuộc thi đậm chất tiếp thị quảng cáo như hát Xoan, hát Ghẹo, Hội trại văn hóa truyền thống .
Đến năm 1962 nhà nước ta đã quyết định hành động công nhận Đền Hùng là Di tích lịch sử vẻ vang văn hóa truyền thống Quốc gia, đây cũng là một trong 10 di tích lịch sử được xếp hạng “ Di tích lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống đặc biệt quan trọng cấp Quốc gia ” đợt tiên phong vào năm 2009 .
Đền Hùng, khu di tích lịch sử gắn liền với chiều dài lịch sử vẻ vang của dân tộc bản địa và chứa đựng những giá trị về kiến trúc, văn hóa truyền thống thâm thúy. Chúng ta cần tự hào và ra sức bảo vệ, tăng trưởng và truyền tải niềm tự hào này đến với bè bạn quốc tế .

Thuyết minh về di tích lịch sử Đền Hùng – Mẫu 2

“Dù ai đi ngược về xuôi,
Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba.”

Giỗ tổ Hùng Vương hay lễ hội đền Hùng là một lễ hội lớn mang tầm vóc quốc gia ở Việt Nam. Hàng năm, vào ngày 10 tháng 3 âm lịch, hàng vạn người từ khắp mọi miền tổ quốc đổ về đền Hùng để tưởng nhớ và tỏ lòng biết ơn công lao lập nước của các vua Hùng, những vị vua đầu tiên của dân tộc.

Đền Hùng là một khu du lịch nổi tiếng nằm trên núi Nghĩa Lĩnh, xã Hy Cương, huyện Phong Châu, tỉnh Vĩnh Phúc cách Thành Phố Hà Nội 100 km về phía Bắc. Đó là một quần thể kiến trúc gồm có lăng tẩm, đền, miếu cổ kính. Do những dịch chuyển của lịch sử dân tộc và sự khắc nghiệt của thời hạn, những kiến trúc ở đền Hùng đã được trùng tu và kiến thiết xây dựng lại nhiều lần, gần đây nhất là vào năm 1922. Từ chân núi đi lên, qua cổng đền, điểm dừng chân của hành khách là đền Hạ, tương truyền là nơi bà Âu Cơ đẻ ra bọc trăm trứng. Trăm trứng ấy đẻ ra trăm người con, năm mươi người theo cha xuống biển, bốn chín người theo mẹ lên núi. Người con ở lại làm vua, lấy tên là Hùng Vương ( thứ nhất ). Qua đền Hạ là đền Trung, nơi những vua Hùng dùng làm nơi họp bàn với những Lạc hầu, Lạc tướng. Trên đỉnh núi là đền Thượng là lăng Hùng Vương thứ sáu ( trong dân gian gọi là mộ tổ ) từ đền Thượng đi xuống phía Tây nam là đền Giếng, nơi có cái giếng đá quanh năm nước trong vắt. Tương truyền rất lâu rồi những công chúa Tiên Dung và Ngọc Hoa, con vua Hùng Vương thứ mười tám, thường tới gội đầu tại đó .
Lễ hội đền Hùng gồm có những hoạt động giải trí văn hóa truyền thống, văn nghệ mang đặc thù nghi thức truyền thống lịch sử và những hoạt động giải trí văn hóa truyền thống dân gian khác … Các hoạt động giải trí văn hóa truyền thống mang đặc thù nghi thức còn lại đến thời nay là lễ rước kiệu vua và lễ dâng hương. Đó là hai nghi lễ được cử hành đồng thời trong ngày chính hội. Đám rước kiệu xuất phát từ dưới chân núi rồi lần lượt qua những đền để tới đền Thượng, nơi làm lễ dâng hương. Đó là một đám rước tưng bừng những âm thanh của những nhạc cụ truyền thống và sắc tố sặc sỡ của bạt ngàn cờ, hoa, lọng, kiệu, phục trang truyền thống cuội nguồn … Dưới tán lá lạnh buốt của những cây trò, cây mỡ cổ thụ và âm vang trầm bổng của trống đồng, đám rước như một con rồng uốn lượn trên những bậc đá lịch sử một thời để tới đỉnh núi Thiêng .
Góp phần vào sự điệu đàng của ngày tiệc tùng, ngoài những nghi thức rước lễ còn những hoạt động giải trí văn hóa truyền thống quần chúng rực rỡ. Đó là những cuộc thi hát xoan ( tức hát ghẹo ), một hình thức dân ca đặc biệt quan trọng của Vĩnh Phú, những cuộc thi vật, thi kéo co, hay thi bơi trải ở ngã ba sông Bạch Hạc, nơi những vua Hùng rèn luyện những đoàn thủy binh luyện chiến .
Người hành hương tới đền Hùng không chỉ để vãn cảnh hay tham gia vào cái không khí tưng bừng của ngày hội mà còn vì nhu yếu của đời sống tâm linh. Mỗi người hành hương đều cố thắp lên vài nén hương khi tới đất Tổ để nhờ làn khói thơm nói hộ những điều tâm niệm của mình với tổ tiên. Trong tâm hồn người Việt thì mỗi nắm đất, gốc cây nơi đây đều rất thiêng và chẳng có gì khó hiểu khi nhìn thấy những gốc cây, hốc đá cắm đỏ những chân hương .
Trẩy hội Đền Hùng là truyền thống cuội nguồn văn hóa truyền thống đẹp của người Nước Ta. Trong rất nhiều những ngày hội được tổ chức triển khai trên khắp quốc gia, hội đền Hùng vẫn được coi là hội rất linh nhất bởi đó là nơi mỗi người Nước Ta nhớ về cội nguồn và truyền thống lịch sử oai hùng, hiển hách của cha ông .

Thuyết minh di tích lịch sử Đền Hùng – Mẫu 3

Đền Hùng được dựng trên núi Nghĩa Lĩnh, giữa đất Phong Châu, thời nay là xã Hy Cương, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ. Phong Châu là đế đô của nước Văn Lang, từ 40.000 năm trước. Đấy là đất Tổ của dân tộc bản địa Nước Ta .
Tương truyền, rất lâu rồi, những vua Hùng lựa chọn nhiều nơi, ở đầu cuối mới tìm được nhà thời thánh này để đóng đô. Nơi này ở phía trước có sông tụ hội, hai bên có núi chầu hầu. Bãi sông tiện nghi cho hoạt động và sinh hoạt nhân dân. Đất đai phì nhiêu thích hợp việc cày cấy, trồng trọt. Đất gò đồi cao thuận tiện việc lập ấp mở làng .
Ngày nay, những dấu tích phát hiện được trong những đợt khai thác khảo cổ ở Phùng Nguyên, Đồng Đậu, Gò Mun, Làng Cả … cho thấy quanh vùng đất Phong Châu đều có đặc thù tiêu biểu vượt trội. Điều này chứng tỏ rằng đây là địa phận sinh tụ của người Việt cổ thời Hùng Vương. Cuộc sống vật chất và ý thức của con người ở đây đã đạt tới đỉnh điểm văn minh lúc bấy giờ .
Theo sử cũ, sau khi định đô ở Phong Châu, những vua Hùng đã chọn núi Nghĩa Lĩnh làm nơi tế trời đất, chủ thần và tiên tổ. Với những cái tên được gọi qua nhiều thời gian khác nhau như thể : Hy Chương, Nghĩa Cương, Hùng Lĩnh, núi Hùng, núi Nghĩa Lĩnh cao 175 m, nằm trên địa phận thôn Cổ Tích. Cây cối ở đây chi chít, xung quanh là gò đồi nhấp nhô trùng điệp .
Tương truyền có tổng thể 99 ngọn đồi vốn là 99 con voi có nghĩa phủ phục chầu núi Tổ, riêng có 1 con bất nghĩa, quay ngược lại bị chém đầu. Vì vậy, vùng này có một quả đồi có vết xẻ thành khe .
Du khách đi đến đền Hùng, từ TP. Hà Nội qua Cổ Loa, Đông Anh, khu công nghiệp Việt Trì, khu mộ cổ Làng Cả, cầu Bạch Hạc là nhìn thấy núi Hùng, núi Trọc, núi Văn in hình trên nền trời. Sau đó, tới Ngã Ba Đền Hùng, hành khách rời đường lớn, rẽ vào con đường đất đỏ như xẻ qua đồi, dưới rừng cây tỏa rợp bóng mát. Cổng đền Hùng hiện ra ở chân núi phía Tây, bên những gốc thông đại thụ cao nghều .
Cổng xây theo kiểu tam quan, hai tầng, góc mái uốn cong. Bờ nóc có “ lưỡng long chầu nhật ”. Cửa chính giữa cao rộng. Cách hai tường ngắn là hai cột trụ, đỉnh có đắp đèn lồng, con nghê. Phía trên cửa chính có 4 đại tự “ CAO SƠN CẢNH HÀNG ” có nghĩa là “ NÚI CAO ĐƯỜNG LỚN ” .
Du khách phải trèo lên 255 bậc đá để đến Đền Hạ. Theo truyền thuyết thần thoại, ở đây bà Âu Cơ đẻ bọc trăm trứng, nở thành trăm người con : 50 theo cha là Lạc Long quân xuôi về miền biển, 49 người theo mẹ lên núi, để lại 1 người làm vua nước Văn Lang. Đấy là vua Hùng thứ nhất .
Trong khu vực đền Hạ có chùa Thiên Quang. Trước cửa chùa là cây thiên tuế sống được 700 năm. Tại nơi này, vào ngày 19 tháng 8 năm 1954, Hồ quản trị đã chuyện trò với cán bộ và chiến sỹ sư đoàn 308 có trách nhiệm tiếp quản Hà Nội Thủ Đô TP.HN. Bác dặn : “ Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước ” .
Từ Đền Hạ, qua nhà đặt bia xinh xắn, bên gốc đại thụ, đi xuống chân núi ở mặt Đông Nam khoảng chừng vài chục bậc đá, hành khách đến được Đền Giếng. Đây là nơi thờ hai vị công chúa là Tiên Dung và Ngọc Hoa, con gái vua Hùng thứ 18 .
Trong đền có Giếng Ngọc. Tương truyền, hồi chưa hạ giá, hai công chúa vẫn còn ra đây soi bóng chải tóc. Bây giờ hành khách hãy trở lại Đền Hạ, leo 168 bậc lên Đền Trung. Tương truyền đây là nơi những vua Hùng thường đến họp bàn việc nước với quần thần. Tiếp tục lên 102 bậc đá nữa, hành khách đến được Đền Thượng, nơi những vua Hùng làm lễ tế Trời Đất, Thần Núi và Thần Lúa .
Đền có bức hoành phi lớn đề 4 đại tự “ NAM QUỐC SƠN HÀ ”. Trước đền Thượng có một cột đá lớn, dựng trên bệ cao, khói hương ám đen kịt, được gọi là đá thề. Tương truyền đây là nơi vua Thục Phán đã nguyện xin đời đời tế tự những vua Hùng và giữ gìn cơ nghiệp họ Hùng truyền lại .
Phía bên đền Thượng, thấp hơn vài chục bậc lăng là vua Hùng, tượng trưng cho mộ tổ kiến thiết xây dựng vào đầu thế kỷ 20, kiến trúc đơn giản và giản dị đơn sơ. Toàn bộ khu di tích lịch sử lúc bấy giờ gồm có 4 đền 1 chùa, 1 lăng, đều được trùng tu hoặc xây thêm cách nay vào khoảng chừng trăm năm .
Theo lời kể của những cụ già ở địa phương, đền Trung có sớm nhất, do thôn Trẹo ( tên nôm của làng Triệu Phú, có đông người họ Trẹo, nay đổi thành Triệu ) thiết kế xây dựng từ thời rất lâu rồi để thờ những vua Hùng. Sau làng Trẹo đông dần, chia thành ba làng là : Triệu Phú, Cổ Tích, Vi Cương. Hai làng mới cũng lập đền thờ trên núi. Làng Cổ Tích dựng đền Thượng. Làng Vi Cương dựng đền Hạ. Triệu Phú là làng gốc vẫn trông nom thờ cúng đền Trung như cũ .
Ba bài vị thờ những thần núi có tên nôm na là núi Cả, núi Văn, núi Trọc và tên chữ Hán là “ Đột Ngột Cao Sơn ”, “ Ất Sơn ” ( núi gần ), “ Viễn Sơn ” ( núi xa ) đặt trong những đền. Vỏ trấu lớn bằng đá, về sau làm lại bằng gỗ thờ ở đền Thượng. Tảng đá “ cối xay ” đường kính trên 2 m ở trên núi Trọc được chú ý quan tâm bảo tồn. Những mảnh đá lớn kê hai bên bệ thờ ở đền Hạ là những dấu tích gợi nhớ những nghi thức thờ cùng nguyên thủy của dân cư thời Hùng Vương .
Quanh đền Hùng, một loạt tên đất, tên xóm làng còn vang vọng một thời : Xã Thậm Thình là nơi xã giã gạo cho vua, Kẻ Sủ, nơi thao tác cho những quan, Kẻ Đợii là chỗ rèn luyện quân sĩ, Kẻ Gát, nơi vua dựng lầu kén rể, v.v …
Khu vực Đền Hùng được bảo vệ, tôn tạo khá chu đáo. Đường đi được làm thêm vào thời hạn gần đây ; bậc đá lên đền được sửa lại ; cây được trồng thêm. Ngoài ra, còn xây thêm khu công quán, đào hồ chứa nước Lạc Long Quân …
Đứng trên núi Nghĩa Lĩnh nhìn xuống, hành khách thấy phía xa xa là Ngã ba Hạc, nơi sông Lô nhập dòng với sông Hồng. Xưa kia, bát ngát như biển cả. Phía bên trái là dãy Tam Đảo hùng vĩ. Phía bên phải là ngọn Ba Vì mờ mờ xanh ẩn hiện … Đồng ruộng, đồi cọ, vườn chè, làng xóm phong phú, cảnh đẹp như tranh, vùng trung du trải rộng ra trước mắt. Đây đó rải rác những đầm hồ lớn lấp loáng như gương dưới ánh xuân .

Thuyết minh về di tích lịch sử Đền Hùng – Mẫu 4

Trên quốc gia Nước Ta yêu dấu có rất nhiều cảnh đẹp. Nhưng cảnh đẹp mà tôi tự hào nhất là Đền Hùng – nơi thờ những Vua Hùng thời xưa đã có công dựng nước. Đền Hùng là một thắng cảnh đẹp, một di tích lịch sử lịch sử vẻ vang có ý nghĩa nhất so với người Nước Ta vì đó là nơi thờ cúng, tưởng niệm của vua Hùng, tổ tiên chung của cả dân tộc bản địa .
Đền Hùng nằm ở phía tây bắc Thành Phố Hà Nội, cách Thủ đô chưa đầy 90 km. Đền Hùng được kiến thiết xây dựng trên núi Hùng hay còn được gọi là núi Cả, núi Nghĩa Lĩnh, Nghĩa Cương, Hy Cương, Hy Sơn, Bảo Thiếu Lĩnh, Bảo Thiêu Sơn, … ). Núi có độ cao 175 m so với mặt nước biển. Tục truyền rằng, núi Hùng là chiếc đầu rồng hướng về phía Nam, mình rồng uốn khúc thành núi Văn, núi Trọc, núi Pheo. Núi Vặn cao 170 m, giao động núi Hùng. Núi Trọc nằm giữa núi Hùng và núi Vặn, cao 145 m. Theo truyền thuyết thần thoại, ba đỉnh núi này là ba đỉnh “ Tam sơn cấm địa ” được dân gian thờ từ rất truyền kiếp .
Phong cảnh nơi đây mới hùng vĩ làm thế nào ! Ở đó núi non trùng điệp, rừng cây bạt ngàn xanh tốt. Vào những ngày đẹp trời, ta hoàn toàn có thể nhìn thấy dòng sông Lô hiền hòa, trong vắt, những xóm làng ẩn hiện trong vườn cây trái như một bức tranh đầy sắc tố. Từ núi Nghĩa Lĩnh hoàn toàn có thể ’ quan sát được cả một vùng rất rộng của TT Bắc Bộ với ngã ba Hạ, nơi sông Lô đổ nước vào sông Hồng, với những dãy núi Tam Đảo, Ba Vì và những dãy đồi lượn sóng xen kẽ giữa những cánh đồng tốt tươi, những vùng quê phong phú của vùng trung du .
Toàn bộ khu di tích lịch sử gồm 4 đền, 1 chùa và một lăng hài hòa trong cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, có vị trí cao rất thích mắt. Cao nhất là Đền Thượng, thấp nhất là Đền Giếng. Các Đền được thiết kế xây dựng theo một kiến trúc cổ kính. Sau khi qua cổng chính của khu di tích lịch sử, qua 225 bậc đá, là lên đến đền Hạ. Ở khu vực Đền Hạ có chùa Thiên Quang và cây Thiên Tuế 700 tuổi ; gần đó có đền Ngọc và giếng Ngọc. Từ Đền Hạ theo 168 bậc đá nữa là Đền Trung và lên tiếp 102 bận nữa thì lên Đền Thượng và có lăng vua Hùng, tượng trưng cho mộ Tổ .
Cổng đền được xây theo kiểu vòm cuốn. Tầng dưới có một cửa vòm cuốn lớn, đầu cột trụ cổng tầng trên có cửa vòm nhỏ hơn, bốn góc tầng mái trang trí rồng, đắp nổi hai con nghê. Giữa cột trụ và cổng đắp nổi phù điêu hai võ sĩ ; giữa tầng một có đề bức đại tự : “ Cao sơn cảnh-hành ” ( lên núi cao nhìn xa rộng ). Mặt sau cổng đắp hai con hổ là hiện thân vật canh giữ thần .
Qua cổng chính là Đền Hạ. Tương truyền nơi đây, Mẹ Âu Cơ sinh ra bọc trăm trứng, sau nở thành 100 người con trai, nguồn gốc “ đồng bào ” ( cùng bọc ) được bắt nguồn từ đây. Ngay chân Đền Hạ là nhà bia, trên đỉnh có đắp hình, nậm rượu. Nơi đây đặt bia đá ghi lời dặn của quản trị Hồ Chí Minh khi Người về thăm Đền Hùng ngày 19/9/1945 : “ Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước ” .
Gần Đền Hạ có ngôi chùa Thiên Quang thiền tự. Trước cửa chùa có cây thiên tuế là nơi Bác Hồ ngồi trò chuyện với cán bộ và chiến sỹ. Chùa có một gác chuông được kiến thiết xây dựng vào thế kỉ XVII. Tiếp đến là Đền Trung. Tương truyền đây là nơi những vua Hùng cùng những Lạc hầu, Lạc tướng du ngoạn ngắm cảnh vạn vật thiên nhiên và họp bàn việc nước. Đây cũng là nơi vua Hùng thứ 6 đã nhường ngôi cho Lang Liêu – người con hiếu thảo vì đã có công làm ra bánh chưng, bánh dày .
Đền Thượng được đặt trên đỉnh núi Hùng. Tương truyền rằng thời Hùng Vương, Vua Hùng thường lên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh để cử hành những buổi lễ thờ trời đất, thờ thần lúa, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng xanh tươi. Tục truyền đây còn là nơi vua Hùng thứ 6 lập đàn cầu trời ban cho người tài ra giúp nước đánh giặc Ân. Sau khi Thánh Gióng đánh tan giặc và bay về trời, vua Hùng cho lập đền thờ vọng trên đỉnh núi, về sau, nhân dân đặt thêm bài vị vua Hùng vào thờ cúng. Tiếp đến là Lăng Hùng Vương, tương truyền là mộ của Vua Hùng thứ 6. Lăng hình vuông vắn, tầng dưới bốn góc đắp bốn con rồng tư thế bò, tầng trên đắp rồng uốn ngược, đỉnh lăng đắp hình “ quả ngọc ”. Ba mặt Tây, Đông, Nam đều có cửa vòm, hai bên cửa đều đắp kỳ lân, xung quanh có tường bao quanh, trang trí hoa, vật liệu bằng đá. Trong lãng có mộ Vua Hùng. Mộ xây hình hộp chữ nhật dài, có mái mui luyện .
Từ Đền Thượng, đi du lịch thăm quan một đoạn nữa là đến Đền Giếng ( tên chữ là Ngọc Tỉnh ), tương truyền là nơi hai công chúa Tiên Dung và Ngọc Hoa ( con gái của Vua Hùng thứ 18 ) thường soi gương, vấn tóc khi theo cha đi kinh lý qua vùng này. Hai bà có công dạy dân trồng lúa nước và trị thuỷ nên được nhân dân lập đền thờ phụng muôn đời, cổng Đền Giếng có mẫu mã gần giống cổng chính nhưng nhỏ và thấp hơn .
Đền Tổ Mẫu Âu Cơ được kiến thiết xây dựng trên núi Ốc Sơn ( núi Vặn ). Trong đền có tượng thờ Mẹ Âu Cơ và hai Lạc hầu, Lạc tướng. Đường đi lên đền được xây bằng 553 bậc đá Hải Lựu .
Ngay dưới chân núi là Bảo tàng Hùng Vương. Trong Bảo tàng có nhiều hiện vật, tranh vẽ, tượng lớn khắc hoạ chủ đề : “ Các Vua Hùng dựng nước Văn Lang trên mảnh đất Phong Châu lịch sử dân tộc ” .
Vào những ngày giỗ Tổ Hùng Vương, cờ, hoa, biểu ngữ được trang hoàng khắp mọi nơi. Cờ bay đỏ những cành cây, đỏ những mặt hồ. Trong những đợt nghỉ lễ, Đền Hùng càng đông khách thập phương đến thăm quan và thắp hương, tưởng niệm ghi dấu công ơn của những vua Hùng .
Đền Hùng vừa là thắng cảnh đẹp, vừa là một di tích lịch sử lịch sử vẻ vang — văn hóa truyền thống đặc biệt quan trọng quan trọng so với người Nước Ta. Về với Đền Hùng là về với cội nguồn dân tộc bản địa, để tự hào về dòng giống tiên rồng đang chảy trong huyết mạch của mỗi người dân Nước Ta !

Trẩy hội Đền Hùng là truyền thống văn hóa đẹp của người Việt Nam. Trong rất nhiều những ngày hội được tổ chức trên khắp đất nước, hội đền Hùng vẫn được coi là hội linh thiêng nhất bởi đó là nơi mỗi người Việt Nam nhớ về cội nguồn và truyền thống oai hùng, hiển hách của cha ông.

Thuyết minh về di tích lịch sử Đền Hùng – Mẫu 5

Trong tiềm thức của mỗi người Nước Ta, về với Đền Hùng là cuộc hành hương trở lại nguồn cội, tìm lại những dấu ấn lịch sử vẻ vang hào hùng thời Vua Hùng dựng nước. “ Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ Tổ mồng mười tháng ba Khắp miền truyền mãi câu ca Nước non vẫn nước non nhà ngàn năm ” Cụm di tích lịch sử Đền Hùng trên một ngọn núi cao hùng vĩ. Bàn thờ Tổ được đặt trên ngọn núi Nùng ( Nghĩa Lĩnh ) thuộc thôn cổ Tích, xã Hy Cương, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ. Núi Nùng cao 175 m nổi lên án ngự vùng đồi Phong Châu Bạch Hạc. Đền Hùng là tên chung chỉ bốn ngôi đền và một ngôi lăng trên Núi Nùng. Từ cổng chính đi lên là Đền Hạ, theo thần thoại cổ xưa đây là nơi bà Âu Cơ sinh một bọc trăm trứng nở ra một trăm người con tạo thành sức mạnh Nước Ta. Lên nữa là Đền Trung nơi những vua Hùng bàn việc nước với những Lạc hầu, Lạc tướng và trên đỉnh núi là Đền Thượng với bốn chữ vàng “ Nam Việt Triệu Tổ ” ( Tổ muôn đời nước Nước Ta ). Đây là nơi Vua Hùng thờ Thánh Gióng và làm lễ tế trời đất cầu mưa gió thuận hòa, mùa màng xanh tươi, muôn dân ấm no. Cạnh Đền Thượng là ngôi Lăng nhỏ thường gọi là mộ Tổ mang ý nghĩa tượng trưng. Từ Lăng đi xuống về hướng Đông, dưới chân núi là Đền Gióng nơi xưa hai công chúa Tiên Dung và Ngọc Hoa con Vua Hùng thứ 18 soi gương nước trang điểm, do đó giếng còn có tên là Giếng Ngọc. Giếng ấy nay ở trong lòng đền .
Đứng trước Đền Thượng ( đỉnh Hùng Sơn ) nhìn ra tám phương bốn hướng, trải ra trước mắt một vùng trung du tươi đẹp và bạt ngàn đồi cây xanh tốt, lấp lánh lung linh ánh nước ngã ba sông. Những ngôi nhà mới và những nhà máy sản xuất mọc lên khiến cho cảnh vật thêm sinh động. Con người cảm thấy thực sự nhỏ bé trước cảnh vạn vật thiên nhiên hùng vĩ nơi đây. Sự thay đổi của đất và người Phú Thọ đã tô điểm thêm vẻ đẹp cho khu di tích lịch sử Đền Hùng lịch sử vẻ vang. Sừng sững phía Đông là dãy Tam Đảo chạy dài như bức trường thành. Phía Tây chót vót ngọn Tản Viên trấn ngự. Sông Đà, sông Lô, sông Thao hợp nước chầu về Đền Hùng càng làm tăng vẻ hùng vĩ cho khu di tích lịch sử : “ Xem địa thê trùng trùng long hổ Tả hòn đảo Sơn mà hữu Tản Viên Lô, Đà hai nước hai bên Giữa sông Thao thủy dòng trên Nhị Hà ” Cố đô Văn Lang xưa, Nghĩa Lĩnh – Việt Trì là cái nôi của lịch sử một thời. Sông núi cỏ cây mang nặng hồn quốc gia, đem đến cho khách thập phương những câu truyện nửa thực nửa hư mà rất đẹp. Làng Lúa xưa là nơi Vua Hùng dạy dân trồng lúa. Các xã dọc sông Lô là nơi Vua Hùng đi săn cùng những Lang và những Mỵ Nương. Làng Hương Trầm, xã Lâu Thượng là nơi hoàng tử Lang Liêu làm ra bánh chưng, bánh dày dâng lễ chúc thọ Vua Hùng .
Ngã ba sông là nơi Vua Hùng thứ 18 lập lầu kén rể chọn chồng cho công chúa, nơi diễn ra cuộc so tài giữa thần Núi và thần Nước để giành người mẫu … “ Tháng ba nô nức hội đền Là ngày giỗ Tổ bốn nghìn năm nay ” Về hội Đền Hùng là tìm về mảnh đất chôn nhau cắt rốn, tìm về tuổi ấu thơ trong chiếc nôi với lời ru sông núi của mẹ Âu Cơ ; là nhớ về tổ tiên một thời lập quốc với dấu tích của một thời đại Vua Hùng, về với Đền Hùng là về với nguồn cội, về với truyền thống văn hóa truyền thống của người Nước Ta, cùng cầu chúc mọi điều tốt đẹp đến với toàn bộ mọi người .

Source: https://expgg.vn
Category: Thông tin