Thặng dư là gì? Những yếu tố ảnh hưởng đến giá trị thặng dư

Chắc hẳn những ai quan tâm theo dõi các bản tin thời sự nội dung về kinh tế sẽ thường nghe thấy thuật ngữ thặng dư. Thặng dư là gì và bản chất của nó ra sao hẳn là điều thắc mắc của nhiều người khi chưa hiểu rõ về nó. Vậy thì hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nội dung dưới đây để biết thêm về thặng dư và những vấn đề xoay quanh thặng dư nhé.

Thặng dư là gì?

Thặng dư có thể hiểu như là số tiền chênh lệch của giá trị hàng hóa mang lại cho chủ sở hữu trừ đi số tiền mà chủ sở hữu đã chi ra dùng trong việc sản xuất ra loại hàng hóa đó.

Một ví dụ về thặng dư: Giả sử có một người lao động trong một giờ làm ra được giá trị sản phẩm là 1000 đồng.

Đến giờ thứ hai trở đi, người đó làm ra được giá trị sản phẩm là 1100 nhưng vẫn dựa trên cơ sở sức lao động mà người đó đã bỏ ra ở giờ thứ nhất thì có giá trị chênh lệch là 100. Và giá trị đó chênh lệch đó là thặng dư.

Công thức thể hiện giá trị thăng dư là T – H – T’. Tức là ban đầu nhà tư bản sẽ có tiền và dùng số tiền có được để sản xuất tạo ra hàng hóa.

[external_link offset=1]

Mục đích khi nhà tư bản chi tiền là nhằm thu được một số tiền dôi ra ngoài số tiền mà họ đã chi ra trong quá trình sản xuất.

Bản chất của thặng dư là gì?

Giá trị thặng dư được Mác nghiên cứu dưới góc độ hao phí lao động. Trong đó người đi làm thuê sẽ sản xuất được nhiều giá trị hơn so với chi phí mà họ nhận được.

Còn nhà tư bản bóc lột công sức lao động từ người lao động nhằm tạo ra nhiều thặng dư hơn cho mình và việc bóc lột càng nhiều sẽ cho ra giá trị thặng dư càng cao.

Do đó mà người nghèo thì nghèo mãi, còn người giàu thì cứ giàu mãi. Và chỉ khi sực bóc lột được loại bỏ khi nhà tư bản chi trả cho người lao động toàn bộ giá trị mới được tạo ra.

Những yếu tố xung quanh ảnh hưởng đến giá trị thặng dư là gì?

Các nhân tố ảnh hưởng đến giá trị thặng dư là:

• Năng suất lao động
• Cường độ lao động
• Thời gian lao động
• Công nghệ sản xuất
• Thiết bị, máy móc
• Vốn

Khi xét riêng trong lĩnh vực kinh tế thì từ công thức T – H – T’ cho thấy cho dù là cá nhân hay tổ chức nào, chỉ cần có tiền vốn và vận dụng vào trong quá trình sản xuất và kinh doanh trực tiếp hoặc gián tiếp đều sẽ sinh lời.

Công cụ để sinh lời ở đây chính là đồng tiền, khi đầu tư vào sản xuất kinh doanh, bất kỳ cá nhân nào đều cũng sẽ trở thành nhà tư bản nếu như biết cách sử dụng hợp lý tiền khi đầu tư sản xuất kinh doanh.

Nếu khi cá nhân đó chỉ tích lũy đơn thuần mà không làm gì thì đó là động tiền chết, bởi nó không mang lại lợi ích cụ thể cho cá nhân cũng như là lợi ích cho bất kỳ người nào cần vốn để đầu tư sản xuất.

Dù là ở trong xã hội nào thì cũng cần phải tìm cách để gia tăng giá trị thặng dư, và hiện nay thì việc tập trung đầu tư vào các thiết bị máy móc, áp dụng công nghệ tiên tiến, sử dụng tri thức vào trong quá trình sản xuất sẽ giúp làm tăng giá trị thặng dư.

Chứ không còn giống như ngày trước chỉ mãi tập trung đầu tư vào giá trị lao động, kéo dài thời gian lao động hay cường độ lao động.

Giá trị thặng dư sẽ vẫn phải tạo ra và tùy vào đặc điểm của mỗi thời ta sẽ có cách đầu tư khác nhau, đầu tư thông minh và đúng chỗ vì con người dù ở thời đại nào thì cũng cần phải tồn tại.

Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư

Hiện có hai phương pháp chủ yếu để thu được giá trị thặng dư

Phương pháp sản xuất giá trị thặng dự tuyệt đối

Trước hết chúng ta cần hiểu giá trị thặng dư tuyệt đối là gì? Giá trị thặng dư tuyệt đối là giá tị thặng dư ta thu được từ việc kéo dài thời gian lao động vượt giới hạn thời gian lao động cần thiết.

Ngày lao động kéo dài còn thời gian lao động không đổi sẽ dẫn đến thời gian lao động thặng dư tăng lên.

[external_link offset=2]

Đây chính là phương pháp kéo dài thời gian lao động thặng dư trong khi năng suất, giá trị và thời gian lao động tất yếu không thay đổi.

Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối

Tương tự thì giá trị thặng dư tương đối là giá trị thặng dư ta có thể thu được từ việc rút ngắn thời gian lao động tất yếu dựa trên cơ sở tăng năng suất lao động.

Việc tăng năng suất lao động làm cho giá trị sức lao động giảm xuống và thời gian lao động cần thiết cũng giảm.

Một khi độ dài ngày lao động không đổi, thời gian lao động cần thiết giảm thì sẽ làm tăng thời gian lao động thặng dư.

Đây là phương pháp rút ngắn thời gian lao động tất yếu nhờ vào việc hạ thấp giá trị sức lao động và tăng thời gian lao động thặng dư dựa trên giá trị ngày lao động và cường độ lao động không đổi.

Với những thông tin về thặng dư trên đây có lẽ bạn sẽ hiểu rõ được thặng dư là gì cũng như phương pháp để sản xuất tạo ra giá trị thặng dư tuyệt đối và tương đối. đây đều là những phương pháp có thể áp dụng vào nền kinh tế để mở rộng quy mô và phát triển kinh tế.