Ấn tượng (Impressionism): Trường phái nghệ thuật đi đôi với sự lãng mạn

Khởi nguồn của trường phái Ấn tượng (Impressionism)

Giữa thế kỷ XIX, nhà vua Napoléon III triển khai nhiều cuộc cải cách quan trọng ở Pháp, đặc biệt quan trọng là tại TP. hà Nội Paris. Trong nghành nghệ thuật và thẩm mỹ, Viện hàn lâm Mỹ thuật Pháp ( Académie des Beaux-Arts ) là cơ quan có thẩm quyền đưa ra những quyết định hành động quan trọng so với ngành thẩm mỹ và nghệ thuật Pháp .

Mỗi năm, họ sẽ tổ chức triển lãm Salon de Paris để trưng bày những tác phẩm hội họa xuất sắc. Những họa sỹ muốn thành danh phải có tranh được trưng bày tại đây. Đặc biệt, Viện hàn lâm quan niệm tranh vẽ giống thật. Các tác phẩm phải có chủ đề thần thoại, tôn giáo hoặc lịch sử thì mới có giá trị. Còn tranh phong cảnh và tĩnh vật thì không.

Nhóm họa sỹ trẻ do Claude Monet khởi xướng đặt nền móng cho sự thay đổi

Đầu những năm 1860, bốn chàng họa sỹ trẻ Claude Monet, Pierre-Auguste Renoir, Alfred Sisley và Frédéric Bazille lại rất thích vẽ cảnh vật. Tranh thường mô tả các hoạt động hằng ngày, gần gũi với cuộc sống. Cả bốn người gặp nhau khi cùng theo học thầy Charles Gleyre tại xưởng dạy vẽ hàng đầu Paris của ông.

Monet, Renoir, Sisley và Bazille thường hẹn nhau đến những miền quê nước Pháp để vẽ tranh ngoài trời. Nhóm từ từ thu nhận thêm thành viên. Đó là Édouard Manet, Camille Pissarro, Paul Cézanne, hay Arman Guillaumin. Về sau, toàn bộ họ đều trở thành những họa sỹ khét tiếng của phe phái Ấn tượng .

Trở thành trường pháinghệ thuật

Năm 1863, nhóm Monet gửi tranh cho Salon de Paris và bị khước từ. Nhưng nhà vua Napoléon III đặc cách được cho phép nhóm họa sỹ trẻ mở triển lãm riêng. Họ đã tọa lạc những bức tranh cảnh sắc này. Nhóm đặt tên triển lãm là Phòng triển lãm tranh bị khước từ ( Salon des Refusés ). Một cách giễu nhại và tự trào hóm hỉnh !Khán giả đến đây chỉ để mua vui, cười cợt. Tuy vậy, Salon des Refusés lôi cuốn lượng khách du lịch thăm quan còn nhiều hơn cả Salon chính thống. Triển lãm khiến công chúng chú ý quan tâm đến sự sống sót của một khuynh hướng mới trong nghệ thuật và thẩm mỹ .

Vì sao trường phái hội họa này tên là Ấn tượng?

Nói đến đây, phải kể tiếp đến năm 1873. Lúc này, tuy bị thành Paris chế giễu, nhóm Monet không nản chí. Họ còn tuyên bố sẽ tổ chức triển lãm độc lập đầu tiên và không thuộc khuôn khổ Salon. Họ tự gọi mình là Hiệp hội vô danh và hợp tác của các họa sỹ, nhà điêu khắc và thợ chạm trổ. Triển lãm này diễn ra vào tháng 4/1874. Địa điểm triển lãm là studio của nhiếp ảnh gia đam mê nghệ thuật Nadar. 

Lúc này, những họa sỹ nhóm Monet đã không còn chăm sóc Viện hàn lâm nghĩ gì. Họ bán tranh trực tiếp cho những ai đến thăm quan triển lãm và muốn sưu tập tranh. Đây là một sáng tạo độc đáo cấp tiến. Vì thế nó đã bị những người theo chủ nghĩa truyền thống cuội nguồn phản đối .

Bức tranh của Claude Monet, “Ấn tượng mặt trời mọc” (Impression, soleil levant), bị nhà phê bình Louis Leroy châm biếm. Ông cho rằng nó chỉ là một tác phẩm cẩu thả, lòe nhòe, chưa hoàn thiện. Louis Leroy dùng chính cụm từ “Ấn tượng” (Impression) để đặt tên cho trường phái mà nhóm Monet theo đuổi. Chủ nghĩa “Ấn tượng” (L’ Impressionisme, tức Impressionism) cũng trở thành tên gọi chính thức cho trường phái nghệ thuật mới này từ đây. 

Lan rộng ảnh hưởng tại châu Âu và thế giới

Dù vấp phải những quan điểm trái chiều, những họa sỹ vẫn kiên trì theo đuổi phe phái nghệ thuật và thẩm mỹ mới. Họ triển khai tám buổi triển lãm từ 1874 đến 1886. Các buổi triển lãm tạo được tiếng vang, khét tiếng lan rộng từ Paris đến khắp châu Âu .Nếu Monet, Sisley và Pissarro trung thành với chủ với phong thái ngẫu hứng, thích vẽ ánh sáng tự nhiên và sắc tố sáng thì Édouard Manet chuộng màu đen. Tuy mỗi người một phong thái, những tác phẩm hội họa Ấn tượng thường có chủ đề thân thiện, tự nhiên. Ví dụ như hay vẽ nắng, gió, đời sống đời thường … rất là lãng mạn, sinh động, tinh xảo và tràn trề xúc cảm .Đến thập niên 1890, phe phái Ấn tượng đã được đồng ý thoáng rộng ở mọi nơi. Riêng ở Pháp, trừ Alfred Sisley qua đời vì nạn đói năm 1899, Pierre-Auguste Renoir, Claude Monet, Camille Pissarro và 1 số ít những họa sỹ tiên phong theo đuổi phong thái vẽ cấp tiến này đều đạt được sự nghiệp .

Nhược điểm của trường phái Ấn tượng

Tuy nhiên phe phái Ấn tượng cũng không tránh khỏi điểm yếu kém. Cụ thể, ranh giới, đường nét, hình khối bị xóa nhòa do họa sỹ không chú trọng kiến thiết xây dựng hình thể, bố cục tổng quan. Đề tài chỉ là cái cớ để họa sỹ bày tỏ cảm hứng trước cảnh vật. Thông điệp bộc lộ thường không mang tư tưởng nào quá phức tạp .

Trường phái lấy cảm hứng từ thời trang

Nửa sau thế kỷ XIX, ngành công nghiệp thời trang sinh ra. Nhà phong cách thiết kế người Anh Charles Frederick Worth ( cha đẻ của thời trang Haute Couture ngày này ) là người tiên phong đã đổi khác cách sản xuất và tiếp thị quần áo. Các shop thời trang mọc lên, ship hàng nhu yếu shopping của giới tinh hoa và thị dân. Tạp chí thời trang khởi đầu tăng trưởng. Những nghệ sỹ Ấn tượng cũng bị mê hoặc bởi ngành công nghiệp này .Chủ nghĩa Ấn tượng là sự cấp tiến, vì nó diễn đạt nhịp sống của đời sống tân tiến. Còn thời trang là sự năng động, lộng lẫy và thay đổi không ngừng. Vì thế, những họa sỹ muốn truyền tải ý thức thời đại qua những tác phẩm hội họa đều lấy cảm hứng từ thời trang .

Thời trang đương đại (suit nam, áo choàng, đầm dạo phố, váy áo dạ hội… cùng các chất liệu như ren, lụa, nhung và satin, phụ kiện như mũ dù, găng tay, giày,…) trở thành chủ đề sáng tác của các danh họa Claude Monet, Edouard Manet, Pierre-Auguste Renoir hay James Tissot. 

Tranh Ấn tượng cho thấy thời trang của các giai cấp khác nhau

Qua những bức tranh, công chúng còn hoàn toàn có thể phân biệt vị thế xã hội của nhân vật. Chẳng hạn, những quý bà vương giả thường diện váy lụa đen hạng sang để tôn lên nước da trắng. Bởi họ không phải thao tác nặng nhọc. Những người thảnh thơi lại thường mặc phục trang thoáng mát. Váy đầm của họ thường có hoa văn đậm, tỏa nắng rực rỡ với sắc tố tươi đẹp .Tuy sau này, nhiếp ảnh được ý tưởng và ghi chép hình ảnh đúng chuẩn hơn. Nhưng chính chủ nghĩa Ấn tượng đã đưa ra sáng tạo độc đáo tái hiện đời sống thường nhật, ngay từ những ngày đầu .Tạp chí thời trang Harper’s Bazaar Vietnam

Source: https://expgg.vn
Category: Thông tin