Văn mẫu lớp 11: Phân tích nhân vật Liên trong tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam gồm dàn ý chi tiết kèm theo 4 bài văn mẫu hay được Download.vn tổng hợp từ các bài làm hay nhất của học sinh trên cả nước.
Qua 4 bài văn phân tích nhân vật Liên giúp các bạn có thêm nhiều tư liệu tham khảo, củng cố vốn từ có nhiều ý tưởng mới khi viết văn đồng thời biết cách làm bài văn phân tích nhân vật. Bên cạnh đó các bạn tham khảo thêm nhiều bài văn hay khác tại chuyên mục Văn 11. Chúc các bạn học tốt.
[external_link_head]
Mục lục
Dàn ý phân tích nhân vật Liên
I. Mở bài:
Thạch Lam là một trong những nhà văn nổi tiếng của Việt Nam trước cách mạng tháng Tám với tác phẩm “ Hai đứa trẻ”. Qua việc xây dựng nhân vật Liên, nhà văn đã tái hiện thành công cuộc sống nghèo khổ, quẩn quanh trong bế tắc cùng vẻ đẹp tâm hồn con người luôn hướng đến tương lai tốt đẹp, tươi sáng hơn.
II. Thân bài:
1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
– Đi sâu vào những kiếp sống mòn mỏi, quẩn quanh trong bế tắc không lối thoát của những con người sống vô danh, vô nghĩa với những khám phá tinh vi về suy nghĩ, tâm hồn con người.
– Xây dựng nhân vật Liên trong một cuộc sống đang dần “ mốc lên, mòn ra, rỉ đi” với một tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, một trái tim nhân hậu của một con người biết yêu thương, luôn ước mơ, khao khát hướng tới ánh sáng.
2. Nhân vật Liên:
*Lý do chọn điểm nhìn trần thuật là Liên:
– Đã từng sống ở Hà Nội trái ngược hoàn toàn với phố huyện yên tĩnh, đen tối, nghèo khó. Do đó, cô dễ có nhận thức sâu sắc về nỗi buồn, sự tù túng và hoài niệm về quá khứ.
– Liên là một cô gái mới lớn có tâm hồn tinh tế, nhạy cảm nên dễ xúc động với nỗi khổ đau của con người.
*Vẻ đẹp tâm hồn:
– Nhạy cảm, tinh tế:
+ Lắng nghe được cả những âm thanh rất nhỏ của buổi chiều làng quê và có cái nhìn bao quát cả khung trời phía Tây rực rỡ trong ánh hoàng hôn.
=> Ngồi yên lặng bên mấy quả thuốc sơn đen và trong lòng gợi lên một nỗi buồn man mác.
+ Gắn bó với mảnh đất này đến mức “ thuộc cả mùi cát bụi”.
[external_link offset=1]
+ Nhận ra vẻ đẹp bình dị của quê hương “ một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát”.
-Trái tim nhân hậu biết yêu thương:
+ Thương mẹ con chị Tí ngày mò cua bắt tép, tối động hàng nước nhưng bán được chẳng bao nhiêu.
+ Liên ái ngại trước gia đình bác Xẩm lê lết trên mảnh chiếu rách với cái thau sắt trống không, đứa con đã chạm đến nghịch đất.
+ Dành tình thương cho bà cụ Thi điên qua một cút rượu ti đầy,…
– Luôn khao khát tương lai và hướng tới ánh sáng.
+ Kiếm tìm từng ánh sáng nhỏ nhoi nơi phố huyện mịt mùng và hướng tới chúng. Hướng tới ánh sáng như một hành động hướng tới một tương lai tươi sáng và tốt đẹp hơn.
+ Khao khát tương lai qua cảnh đợi tàu:
- Cố thức đợi tàu vì chuyến tàu là hoạt động cuối cùng của đêm khuya và mang theo nỗi niềm ưu tư của một cô gái mới lớn.
- Chuyến tàu qua mang đến ánh sáng, âm thanh và những con người trái ngược hoàn toàn với ánh sáng, âm thanh, con người của phố huyện tịch mịch bóng tối và tàu đi qua trả lại sự yên tĩnh cho phố huyện và đêm đen mịt mùng lại bủa vây.
=> Chuyến tàu qua là một giải pháp tình thế thể hiện ước mơ thay đổi cuộc sống. “ Chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng hơn cho cuộc sống nghèo khổ hằng ngày của họ”.
– Liên được xây dựng thành công qua nghệ thuật miêu tả, phân tích tâm lý tinh tế, chất thơ toả ra từ trong truyện ngắn trong lối viết nhẹ nhàng, giàu tình cảm đã giúp tác giả tái hiện thế giới nội tâm tinh vi của Liên và mang đến cho độc giả những day dứt, xót xa đồng thời trân trọng một tâm hồn người dù sống trong mù tối vẫn không thôi mơ ước.
III. Kết bài:
Hành động sống đẹp, sống có ý nghĩa, có khát vọng hướng tới tương lai tốt đẹp của Liên đã gieo vào lòng người niềm tin ở tương lai: dù trong hoàn cảnh nào, con người cũng phải nuôi dưỡng ước mơ. Những trang văn của Thạch Lam bởi vậy xứng đáng là trang văn “ thanh lọc tâm hồn con người”.
Phân tích nhân vật Liên – Mẫu 1
Nhà văn Thạch Lam là một nhà văn có phong cách viết truyện độc đáo mỗi tác phẩm của ông đều gắn liền với những mảnh đời bất hạnh của người nông dân nghèo khổ. Truyện của Thạch Lam thường là những câu chuyện mà không có một cốt truyện cụ thể nào cả, không có gợi mở nút thắt cao trào và kết thúc, mà nó chỉ là mạch cảm xúc của tác giả thông qua những tình tiết giản dị trong cuộc sống.
Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam nhân vật chính xuyên suốt từ đầu tới cuối tác phẩm chính là nhân vật Liên, dù Liên chỉ là cô bé mới có mười hai, mười ba tuổi nhưng có đã có suy nghĩ chín chắn, và trưởng thành hơn so với tuổi của mình. Liên đã có những cảm xúc và nỗi buồn về những mảnh đời bất hạnh xung quanh mình. Với một tuổi đời còn non nớt và hồn nhiên như vậy đáng lẽ ra liên phải được hưởng một cuộc sống thoải mái, vô tư như đúng tuổi của cô bé. Nhưng Liên đã sớm trưởng thành biết mưu sinh phụ giúp cha mẹ kiếm tiền để trang trải cho cuộc sống. Không chỉ có như thế Liên con là người chị bao bọc và che chở cho em trai của mình.
Hai chị em Liên từng được sống ở Hà Nội nơi có những ánh đèn xanh đỏ, nơi phồn hoa thị thành, Liên có những buổi được ba mẹ đưa đi chơi công viên được ăn những que kem mát lạnh được hưởng những niềm vui hạnh phúc của tuổi thơ ngọt ngào. Nhưng từ khi gia cảnh khó khăn ba mẹ Liên chuyển nhà về ở một thị trấn mà theo Liên thì quê chẳng phải quê nhưng phố cũng không phải phố. Hàng ngày mẹ giao nhiệm vụ cho hai chị em Liên trông coi tiệm tạp hóa ở phố huyện để kiếm thêm đồng ra đồng vào. Như vậy chỉ với tuổi đời còn khá ít nhưng Liên đã được miêu tả là một cô gái khá chín chắn. Cô biết bán hàng tính toán tiền nong thu, chi sau một ngày bán hàng rồi trông coi tạp hóa cho em trai của mình ngủ.
Nhân vật Liên sớm bộc lộ là cô gái có trái tim khá đa cảm, ngồi trước cửa hàng tạp hóa Liên ngửi thấy mùi đất, mùi của những ẩm móc, rác thải vương vãi ở khu chợ huyện sau khi người bán hàng đã đi về. Cô thấy xót xa khi nhìn những trẻ em nghèo đang nhặt những mảnh vỏ bưởi xem còn chút gì sót lại có thể dùng được Liên lắng nghe tiếng muỗi bay vo ve, tiếng trống thu không, tiếng ếch nhái, mà thấy tâm hồn mình gợi lên một nỗi buồn thê lương, man mác. Dường như Liên khá lớn so với tuổi và cô có một tâm hồn nhạy cảm, tất cả truyện ngắn “Hai đứa trẻ” đều được thông qua đôi mắt nhìn của Liên – một nhân vật chính xuyên suốt tác phẩm. Liên cảm nhận được những mảnh đời bất hạnh như bà cụ Thi điên, gia đình bác hát xẩm, hai mẹ con chị Tí bán hàng nước, gia đình của bác bán phở Siêu tất cả đều được phác họa một cách chân thực nhiều khó khăn, những mảnh đời bất hạnh sống lầm lũi trong cuộc sống tăm tối. Họ luôn mơ ước có một điều gì tốt đẹp sẽ đi qua thay đổi cuộc sống của họ dù chỉ là trong giây lát.
Nhân vật Liên không chỉ có một tâm hồn vô cùng nhạy cảm, tinh tế cô còn có một tấm lòng biết yêu thương mọi người xung quanh mình, có đồng cảm với những mảnh đời bất hạnh nơi đây. Liên dù chuyển từ Hà Nội về sống ở nơi phố huyện nghèo khổ này nhưng cô nhanh chóng hòa nhập với cuộc sống mới xung quanh mình cũng không phân biệt đối xử, hay tỏ ra không hòa đồng với những người bạn mới. Trong cái nhìn của Liên luôn thể hiện sự đồng cảm và lòng yêu thương giữa con người với con người dành cho nhau. Và điều cuối cùng làm cho người đọc luôn ấn tượng về nhân vật Liên đó chính là cô bé luôn hướng tới một cuộc sống tươi sáng tốt đẹp. Liên cũng như những người dân nơi chợ huyện này mong chờ đoàn tàu từ Hà Nội đi qua như mang một chút ánh sáng từ một thế giới khác khiến cho tâm hồn của họ có chút hy vọng, dù chỉ là một hy vọng nhỏ bé nhưng cũng khiến cuộc sống của họ có thêm niềm tin tốt đẹp hơn để sống tiếp.
Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của nhà văn Thạch Lam thật sự là một truyện ngắn nhiều xúc động, thông qua nhân vật Liên ta thấy được cách nhìn của tác giả Thạch Lam vô cùng tinh tế một tâm hồn đẹp luôn đồng cảm với những số phận nghèo khổ bất hạnh trong cuộc sống.
Phân tích nhân vật Liên – Mẫu 2
Thạch Lam là một trong những nhà văn nổi tiếng của Việt Nam trước cách mạng tháng Tám. Ông đã góp nhặt những mảnh đời thường nhật, những nhịp sống quen nhàn, những đốm sáng luẩn quẩn trong bóng tối tĩnh mịch để làm nên bức tranh hiện thực khó quên trong tác phẩm “ Hai đứa trẻ”. Qua việc xây dựng nhân vật Liên, nhà văn đã tái hiện thành công cuộc sống nghèo khổ, quẩn quanh trong bế tắc cùng vẻ đẹp tâm hồn con người luôn hướng đến tương lai tốt đẹp, tươi sáng hơn. Liên đã dành cho họ một tình yêu tha thiết, một trái tim đồng cảm với những khổ đau của con người.
Là thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn nhưng Thạch Lam không đưa ta đến những chân trời lãng mạn phiêu du, thoát li khỏi thực tại:
“Để mê ly trong thú ái ân vờ
Để trốn tránh những ngày giờ trống trải”
mà đưa ta vào cõi đời ta đang sống với những đau khổ của con người, với trái tim trân trọng sự sống nơi trần thế. Sự thật ấy là kiếp sống mòn mỏi, quẩn quanh trong bế tắc không lối thoát của những con người sống vô danh, vô nghĩa. Thạch Lam thường đi sâu vào thế giới nội tâm con người với những khám phá tinh vi về suy nghĩ, tâm hồn. Ông có quan niệm văn chương tiến bộ: “ Đối với tôi, văn chương không phải là cách đem đến cho người đọc sự thoát li hay sự quên, trái lại, văn chương là thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có để vừa phê phán và tố cáo một cái thế giới giả dối và tàn ác, vừa làm cho lòng người được trong sạch và phong phú hơn.”
Chính nhận thức đúng đắn đã giúp Thạch Lam có chân cảm và đi sâu vào khám phá thế giới nội tâm con người bên cạnh nỗi khổ cơm áo ghì sát đất. Trong một cuộc sống mà mọi thứ đang dần “ mốc lên, mòn ra, rỉ đi”, nhân vật Liên vẫn hiện lên với một tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, với một trái tim nhân hậu của một con người biết yêu thương. Sự sống chung quanh đang dần chìm trong đêm tối, tâm hồn chị vẫn như một mầm cây khỏe mạnh luôn ước mơ, khao khát hướng tới ánh sáng.
Là một nguồn sáng trong màn đêm tối, tâm hồn Liên đã làm bừng lên bức tranh cuộc sống tưởng như u mê, tăm tối. Liên trở thành điểm nhìn của tác giả bởi lẽ, cô đã từng sống ở Hà Nội vui vẻ và huyên náo, sáng rực và lấp lánh. Ở Hà Nội, cô được đi chơi bờ hồ, được uống những thứ nước lạnh xanh đỏ, được ăn kem,…trái ngược hoàn toàn với phố huyện yên tĩnh, đen tối, nghèo khó. Do đó, cô dễ có nhận thức sâu sắc về nỗi buồn, sự tù túng và hoài niệm về quá khứ. Đồng thời, Liên cũng là một cô gái mới lớn có tâm hồn tinh tế, nhạy cảm nên dễ xúc động với nỗi khổ đau của con người.
Trước tiên, Liên là một cô gái có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, có trái tim biết yêu thương của một con người nhân ái. Trong khoảnh khắc ngày tàn, Liên lắng nghe được cả những âm thanh rất nhỏ của buổi chiều làng quê và có cái nhìn bao quát cả khung trời phía Tây rực rỡ trong ánh hoàng hôn. Đó là âm thanh của tiếng trống thu không, tiếng ếch nhái, tiếng muỗi vo ve, là bầu trời phía Tây thơ mộng, đẹp đẽ với áng mây hồng như hòn than sắp tàn, với dãy tre làng đen kịt cắt hình rõ rệt trên nền trời. Trước cảnh thiên nhiên thơ mộng ấy, Liên ngồi yên lặng bên mấy quả thuốc sơn đen và trong lòng gợi lên một nỗi buồn man mác.
Liên cảm thấy gắn bó với mảnh đất này đến mức “ thuộc cả mùi cát bụi”. Một mùi âm ẩm của cát bụi bốc lên khiến chị em Liên nghĩ đây chính là mùi riêng mảnh đất, của quê hương này. Không chỉ thế, trong màn đêm mịt mùng nơi phố huyện, cô nhận ra “ một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát”. Phải thân thuộc, yêu quý mảnh đất này đến tột cùng, cô mới có thể nhận ra vẻ đẹp bình dị, nên thơ mà đượm buồn của quê hương.
Với mỗi sự xuất hiện của con người, Liên lại dành cho họ một niềm chân tâm, chân cảm xuất phát từ trái tim nhân ái của một con người biết yêu thương. Liên thương mẹ con chị Tí ngày mò cua bắt tép, tối dọn hàng nước nhưng bán được chẳng bao nhiêu. Liên ái ngại trước gia đình bác Xẩm lê lết trên mảnh chiếu rách với cái thau sắt trống không, đứa con đã chạm đến nghịch đất. Liên cũng dành tình thương cho bà cụ Thi điên qua một cút rượu ti đầy. Cô thấu hiểu cuộc sống của họ đang dần chìm vào nhàm chán, bế tắc, tuyệt vọng.
Nhân vật Liên còn là một cô gái luôn khao khát tương lai và hướng tới ánh sáng. Như mầm cây khoẻ khoắn luôn kiếm tìm và vươn tới những nơi ngập tràn ánh sáng, tâm hồn Liên kiếm tìm từng ánh sáng nhỏ nhoi nơi phố huyện mịt mùng và hướng tới chúng. Đó là ánh sáng từ khe sáng, từ những hột sáng lấp ló trong các cửa tiệm đến ánh sáng của các vì sao lấp lánh trên bầu trời. Hướng tới ánh sáng như một hành động hướng tới một tương lai tươi sáng và tốt đẹp hơn.
[external_link offset=2]
Như buổi trưa ngột ngạt có làn gió mát thoảng qua, văn Thạch Lam tưởng như bế tắc không lối thoát lại ngập tràn niềm tin vào cuộc sống kì diệu và đẹp đẽ. Ông tin rằng chính tâm hồn con người sẽ cứu con người khỏi vực thẳm, chính ước mơ, hoài bão sẽ giúp họ vượt qua mọi nghiệt ngã của cuộc đời.
Hi vọng là nghệ thuật sống. Đọc những trang văn Thạch Lam, người đọc cơ hồ vẫn nhận ra một niềm hi vọng được nhen nhóm từ những đau khổ mịt mùng của cuộc đời. Như một ánh bình minh còn xa mờ, văn Thạch Lam thể hiện một niềm tin ở tương lai qua khao khát của Liên trong cảnh đợi tàu.
Dù đã buồn ngủ ríu cả mắt nhưng Liên vẫn cố thức để đợi tàu vì chuyến tàu là hoạt động cuối cùng của đêm khuya và mang theo nỗi niềm ưu tư của một cô gái mới lớn. Chuyến tàu qua mang đến ánh sáng, âm thanh và những con người trái ngược hoàn toàn với ánh sáng, âm thanh, con người của phố huyện tịch mịch bóng tối. Trong khi ánh sáng chuyến tàu là lấp lánh, sáng rực thì nơi phố huyện, ánh sáng là nhỏ nhoi, yếu ớt. Trong khi âm thanh chuyến tàu là nhộn nhịp, rộn ràng, tiếng rít mạnh vào ga, tiếng con người nói chuyện,…thì nơi đây, là một phố huyện yên tĩnh, tịch mịch trong bóng tối. Nếu chuyến tàu mang theo những con người mới, sang trọng, nói cười vui vẻ thì nơi đây, con người tẻ nhạt, quẩn quanh, bế tắc.
Chuyến tàu đi qua trả lại sự yên tĩnh cho phố huyện và đêm đen mịt mùng lại bủa vây. Con người dần chìm vào giấc ngủ. Như vậy, chuyến tàu qua là một giải pháp tình thế thể hiện ước mơ thay đổi cuộc sống. “ Chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng hơn cho cuộc sống nghèo khổ hằng ngày của họ”.
Truyện ngắn “ Hai đứa trẻ” đã xây dựng thành công nhân vật Liên qua nghệ thuật miêu tả, phân tích tâm lý tinh tế của tác giả Thạch Lam. Từng nỗi buồn man mác trong khoảnh khắc ngày tàn đến tình yêu quê khi nghe mùi cát bụi hay tình thương với những kiếp người lầm lũi và khao khát về một tương lai tươi sáng của Liên đều được nhà văn bắt trọn và ghi lại một cách tinh vi, tinh tế. Cùng với đó, chất thơ toả ra từ lối viết nhẹ nhàng, giàu tình cảm đã giúp tác giả tái hiện thế giới nội tâm tinh vi của Liên và mang đến cho độc giả những day dứt, xót xa đồng thời trân trọng một tâm hồn người dù sống trong mù tối vẫn không thôi mơ ước.
Liên đã không còn sống ở Hà Nội. Hiện thực của cô là một cuộc sống quẩn quanh trong bế tắc. Nhưng Liên vẫn không ngừng mơ ước, không ngừng khao khát một tương lai tốt đẹp hơn. Chính từ hành động sống đẹp, sống có ý nghĩa, có khát vọng ấy đã gieo vào lòng người niềm tin ở tương lai: dù trong hoàn cảnh nào, con người cũng phải nuôi dưỡng ước mơ. Những trang văn của Thạch Lam bởi vậy xứng đáng là trang văn “ thanh lọc tâm hồn con người”.
Phân tích nhân vật Liên – Mẫu 3
Thạch Lam là một nhà văn của thế kỷ XX, ông là thành viên của Tự Lực văn đoàn và nhắc đến ông người ta nghĩ ngay đến những truyện ngắn trữ tình, giàu cảm xúc. Thạch Lam có quan điểm sáng tác lành mạnh, tiến bộ, những truyện ngắn của ông thường không có chuyện mà tập trung vào khai thác thế giới nội tâm của nhân vật thông qua những hình ảnh mơ hồ trong cuộc sống hàng ngày.
Hai đứa trẻ là một truyện ngắn được in trong tập Nắng sân vườn, cũng như những tác phẩm khác của Thạch Lam, Hai đứa trẻ được kể với giọng văn trong sáng mà trữ tình, giản dị mà thâm trầm, sâu sắc. Thể hiện được sự cảm thông của nhà văn với những con người sống trong cảnh nghèo khó ở một làng quê nghèo và cảm phục trước ý chí vươn lên, mong mỏi một ngày mai tươi đẹp của họ, mà tiêu biểu trong truyện chính là Liên, một cô bé với tâm hồn trong sáng nhưng sớm phải bươn chải, phụ giúp gia đình.
Liên là một cô bé ngoan và hiểu chuyện, biến cố gia đình xảy ra khi thầy em mất việc, gia đình chuyển từ Hà Nội về sinh sống tại một vùng quê nghèo, không chỉ thay đổi môi trường sống, cuộc sống của gia đình cũng trở nên thiếu thốn hơn. Tuy vậy, Liên không có sự trách móc, hờn giận của một đứa trẻ, chỉ đâu đó trong em là nỗi nhớ về những ngày tháng sung túc với những món ngon, lạ, được đi chơi bờ hồ, uống những thức uống xanh đỏ cùng ánh sáng rực rỡ và lấp lánh. Cũng như bao đứa trẻ khác, bóng tối trở thành thứ rất đáng sợ, nơi ở mới của Liên lại ngập tràn trong bóng tối, không có những ánh đèn sáng choang như Hà Nội, chỉ có leo loét vài ngọn đèn từ những hàng quán cóc ven đường. Nhưng Liên không sợ nữa, “đêm tối đối với Liên quen lắm, chị không sợ nó nữa”.
Liên tập quen với cái bóng tối của phố huyện vì em còn phải hoàn thành trọng trách của mình, em là một cô bé vâng lời và đảm đang, còn rất bé em đã được mẹ giao cho trông coi quán tạp hóa cùng với em An. Liên làm công việc này rất thành thạo, em kiểm hàng, cộng tiền, làm đâu ra đấy, còn cẩn thẩn cất chìa khóa hòm tiền ngay bên mình, “cái xà tích và chiếc chìa khóa chị quý mến và hãnh diện, vì nó tỏ ra chị là người con gái lớn và đảm đang”, ý thức được hoàn cảnh gia đình, Liên mong muốn được giúp đỡ mẹ, như những đứa bé luôn muốn được xem là người lớn Liên cũng vậy cô bé cũng muốn chứng tỏ mình đã lớn và chuyện trong coi quán tạp hóa làm cô bé tự hào.
Tuy muốn được công nhận là một người lớn song tâm hồn em vẫn là một cô bé ngây thơ và trong sáng, mọi thứ xung quanh trong tầm mắt của em lại rất êm ả, bình yên “một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu răng trên đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào”, hay “một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát”, với cái êm ả, thanh bình của vùng quê dễ làm tâm hồn người ta xao động và buồn man mác, Liên cũng thế, bóng tối ngập dần trong mắt Liên và cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn ngây thơ của em, dù em cũng chẳng hiểu nỗi buồn của mình. Liên vẫn là một đứa trẻ, vẫn lơ đễnh, mãi nghĩ vẩn vơ mà quên mất giờ dọn hàng, em cũng sợ sệt khi gặp cụ Thi một bà già hơi điên thường đến mua rượu, em vừa sợ cũng vừa thương cụ, em rót cho cụ hẳn một cút rượu đầy.
Liên là một cô bé giàu cảm xúc, em có một trái tim nhân hậu, ở vùng quê nghèo nổi bật lên những mảnh đời cơ cực và Liên thương cảm tất thảy họ, em thương những đứa trẻ con nhà nghèo, “chúng nhặt nhạnh thanh nứa, thanh tre hay bất cứ cái gì đó có thể dùng được của người bán hàng để lại”, dẫu vậy Liên cũng không có tiền để cho chúng, nhà Liên cũng nghèo, mẹ Liên còn phải vất vả làm hàng xáo, chính em cũng phải thức đến khuya để xem có bán thêm được bao thuốc, bao diêm nào không. Liên thương mẹ con chị Tí, ngày đi mò cua bắt ốc, tối đến dọn hàng, bán không được bao nhiêu nhưng chiều nào cũng phải dọn hàng từ chập tối. Liên thương bác Siêu với gánh phở xa xỉ, thương vợ chồng bác xẩm với đứa con thơ, ở cái phố huyện nghèo vắng tanh người qua lại thì gánh phở của bác Siêu hay tiếng đàn của nhà bác xẩm cũng chẳng kiếm được là bao, cuộc sống vẫn hoài vất vả.
Trong cô bé ngây thơ và trong sáng ấy cũng chất chứa những khát khao và mong mỏi một sự đổi đời, dù thích nghi với bóng tối vùng quê nghèo nhưng em vẫn nhớ về ánh sáng rực rỡ và lấp lánh của phố phường Hà Nội. Em háo hức chờ đợi chuyến tàu khuya không chỉ để bán thêm được vài gói thuốc hay bao diêm, em trong đợi trên chuyến tàu ấy là một thế giới khác, một thế giới ồn áo, náo nhiệt và tươi sáng khác hẳn với sự tịch mịch, u tối và yên ắng của vùng quê. Khát vọng của Liên cũng chính là khát vọng của những người lao động nghèo ở một phố huyện, mong muốn được đổi đời, có được một cuộc sống tốt đẹp hơn “chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống hàng ngày nghèo khổ của họ”.
Với một đứa trẻ sớm phải phụ giúp gia đình, Liên là một cô bé đáng tin cậy, mẹ tin tưởng giao hàng tạp hóa cho em, em An tin tưởng chị mà gối đầu lên chân chị ngủ ngon lành. Cũng ý thức được trách nhiệm của mình, Liên làm việc rất chăm chỉ, rất cẩn thận và cũng chăm sóc em rất chu đáo “Liên khẽ quạt cho An, vuốt lại mái tóc tơ”, “chị ngồi yên không động đậy”. Liên qua ngòi bút của Thạch Lam thật đẹp, một cô bé đẹp về cả tâm hồn và cảm xúc, em trong sáng, ngây thơ cũng ngoan hiền và có lòng trắc ẩn, nổi khát khao vươn lên, thoát khỏi cảnh nghèo u tối ở phố huyện nghèo của em cũng đáng để khâm phục.
Cũng qua những cảm xúc của Liên, những miêu tả về một làng quê nghèo tăm tối, có thể thấy được sự thương xót của Thạch Lam đối với những người lao động chân chính, quẩn quanh ở cái quê nghèo. Cũng là sự cảm thông của nhà văn với khát khao, mong muốn có cuộc sống mới tốt đẹp hơn của họ. Có thể thấy truyện ngắn Hai đứa trẻ không có một câu chuyện cụ thể, nó chỉ là cái nỗi buồn, những suy tư và cảm xúc của một cô bé về cuộc sống thường ngày cùng với những người lao động nghèo, nhưng vẫn làm người đọc xúc động, những câu từ nhẹ nhàng lại tình cảm, chân thành và giản dị làm người ta thấy gần gũi và dễ dàng cảm nhận được thông điệp truyền tải của Thạch Lam.
Phân tích nhân vật Liên – Mẫu 4
Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của nhà văn Thạch Lam là bức tranh về một phố huyện nghèo hiu hắt, thưa thớt cả về con người lẫn ánh sáng. Ở đó bóng tối ngự trị, ánh sáng chỉ là thứ le lói, chỉ là những hột sáng, tâm hồn của con người cũng vì thế mà trở nên hiu quạnh, buồn tẻ hơn. Văn Thạch Lam không có nhân vật chính mà xây dựng một dàn nhân vật có mối liên hệ với nhau, trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” cũng vậy, ông xây dựng một dàn các nhân vật trong bức tranh phố huyện nghèo khổ. Nhưng nổi bật hơn cả là nhân vật cô bé Liên với một tâm hồn nhạy cảm, tác giả như mượn chính tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên của cô bé để vẽ lên một không gian phố huyện nghèo khó.
Trước hết Thạch Lam xây dựng Liên là một cô bé có tâm hồn hết sức nhạy cảm, tinh tế của một đứa trẻ biết yêu thương. Trước cảnh vật thiên nhiên lúc chiều tàn cô bé mở rộng tâm hồn yêu thiên nhiên của mình ra để đón nhận một cách tinh tế, lắng nghe những tiếng động báo hiệu một ngày tàn của những cảnh vật và con người xung quanh mình: “tiếng trống thu không, tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng, tiếng muỗi vo ve”. Liên ngắm nhìn bầu trời nhất là ở phía tây, bầu trời rực rỡ “những đám mây ánh lên như những hòn than sắp tàn”. Không những yêu cảnh vật thiên nhiên Liên còn là một cô bé có tình yêu với quê hương, với chính mảnh đất mà cô đang gắn bó, cô cảm nhận về phiên chợ chiều, về những tiếng người mua bán, về cả những gì còn sót lại sau phiên chợ, tuy tất cả đều là rác bỏ đi không có gì tận dụng được nhưng đối với Liên đó là những thứ rất đỗi quen thuộc và bình dị đến khó tin. Cô còn thuộc luôn cả mùi của mảnh đất mình đang sống mỗi lần ngửi thất thứ mùi ấy cô lại liên tưởng ra những hương vị khác nhau. Ngoài ra khi trời đã tối cô còn cảm nhận vẻ đẹp của những ngôi sao trên cao của bầu trời nơi mình sinh sống.
Khi bóng tối lấn áp ánh sáng bao trùm lên toàn bộ không gian của phố huyện Liên còn là một con người có tình yêu thương, cảm thông với những kiếp người lao động nghèo khổ trong không gian của phố huyện. Liên thương cảm và tự thấy xót xa trước cảnh những đứa trẻ con nhà nghèo phải nhặt nhạnh lại những rác còn sót lại của phiên chợ chiều vừa tan, thậm chí chúng còn tranh giành lẫn nhau, cô nhìn những đứa trẻ ấy nhưng không thể giúp gì được chúng bởi chính hoàn cảnh của cô và em trai cũng không khá khẩm hơn gì được chúng, cô thương cho chúng cũng là thương cho chính hoàn cảnh của bản thân mình. Cô dành chút tình yêu thương gửi gắm qua việc rót cho cụ Thi một cút rượu đầy khi cụ đến mua rượu nhà Liên, cô cũng rất đỗi thương cảm với mẹ con nhà chị Tý ngày đã phải đi mò cua bắt ốc mà đến đêm tối lại phải đèo bòng nhau ra mở hàng nước đến tận khuya mà cũng không mấy được thêm gì, cuộc sống của mẹ con nhà chị khó nhọc. Hay hình ảnh của gia đình bác Xẩm co ro trông một không gian chật hẹp là trên một manh chiếu rách, Liên nhìn với đầy xót xa và thương cảm cho gia đình bác như sắp có bao nhiêu thứ ùa đến cái đói, cái rét và khó khăn với một gia đình làm nghề hát xẩm ấy. Tất cả những con người ấy, số phận ấy và cả chính Liên nữa đều mong ước có một cuộc sống tươi đẹp hơn trong chính không gian hiu quạnh của phố huyện nghèo nàn ấy.
Liên còn là một cô bé biết nghĩ đến, hướng đến những điều tốt đẹp của một không gian thế giới có ánh sáng, khi trời đã tối rồi, bóng đêm đã xâm lấn gần như hết không gian của phố huyện thì Liên vẫn luôn tìm kiếm ánh sáng cho dù nó là những hột sáng, khe sáng,… hết sức nhỏ bé. Liên hướng lên trời cao để đón ánh sáng xa xôi của những ngôi sao trên bầu trời cao rộng nơi phố huyện, không những thế cô bé còn thèm ánh sáng ngay chính xung quanh mình, đó là ánh sáng của ngọn đèn dầu tù mù củ hàng nước mẹ con nhà chị Tý, hay chỗ gánh hát của bã Sẩm, nơi hàng nước của bác Siêu, đèn sáng của hiệu sách gần đó,…hay chính là những hột sáng lọt qua phên nứa rán đầy những giấy báo nhật trình của nhà mình đã bị ngăn đôi kia. Liên như hình ảnh của một cây non nớt đang cố vươn ra ánh sáng để tìm kiếm sự sống cho mình, cho cả những kiếp người lầm than, nghèo khổ trong phố huyện kia.
Tâm hồn yêu cuộc sống luôn hướng về phía ánh sáng của Liên còn được thể hiện qua chi tiết cô ngồi cờ đoàn tàu chạy qua rồi mới vào đi ngủ. Hình ảnh đoàn tàu là đại diện cho ánh sáng, cho những gì tốt đẹp mà Liên cùng bao người khác trong phố huyện muốn hướng tới. Đoàn tàu như chất chứa bao ước mơ về một cuộc sống tốt đẹp hơn, đoàn tàu từ nơi có ánh sáng đến như khai sáng tâm hồn cho Liên và tất cả con người nơi phố huyện nghèo khổ.
Qua việc miêu tả bức tranh phố huyện nghèo u tối với tiêu biểu là hình ảnh của nhân vật Liên, tác giả Thạch Lam muốn gửi tới bạn đọc một lời nhắn nhủ đó là con người dù phải sống trong kiếp nghèo đói, khổ đau nhưng họ vẫn có tâm hồn đẹp đẽ, họ vẫn luôn hướng về tương lai tươi sáng hơn, trong bóng tối nhưng họ chưa bao giờ ngừng đấu tranh để được vươn ra ánh sáng.[external_footer]
