Phân tích bài thơ “Ngắm trăng” của Hồ Chí Minh>

Lựa chọn câu để xem giải thuật nhanh hơn⇒ Đặc điểm thơ Đường là chọn miêu tả những khoảnh khắc dồn nén của đời sống, đó thường sẽ là những khoảnh khắc đặc biệt quan trọng trong cả tâm trạng và bên ngoài hiện thực. Thông qua một khoảnh khắc ngắm trăng của thi sĩ, biểu lộ cốt cách thanh cao vượt khỏi tù đầy hướng về tương lai tốt đẹp .- Nhân hóa “ nguyệt tòng tuy nhiên khích khán thi gia ” – biểu lộ trăng cũng giống như con người, cũng vượt qua tuy nhiên sắt nhà tù để tìm ngắm nhà thơ. Đây chính là sự hóa thân kì diệu, là khoảng thời gian ngắn thăng hoa tỏa sáng của tâm hồn nhà thơ, cho thấy sự giao thoa giữa người và trăng .

– “Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt”: Người và trăng đối nhau qua khung cửa nhà tù ⇒ bộc lộ chất thép trong tâm hồn, vẫn bất chấp song sắt trước mặt để ngắm trăng

⇒ Người luôn vượt qua khó khăn vất vả hướng tới ánh sáng, vẫn luôn xốn xang trước cái đẹp dù cho trong thực trạng nào .- Trước sự khó khăn vất vả thiếu thốn ấy Bác vẫn hướng tới trăng bởi Người yêu trăng và có sự sáng sủa hướng đến điểm sáng trong tâm hồn để vượt qua cảnh ngộ ngặt nghèo .⇒ Việc kể ra thực trạng ngay trong câu thơ đầu không hải nhằm mục đích mục tiêu kêu than hay kể khổ mà để lí giải cho tâm trạng do dự của người thi sĩ .- “ Trong tù không rượu cũng không hoa ” : Bác ngắm trăng trong thực trạng đặc biệt quan trọng : trong tù và thiếu thốn nhiều thứ .

Bài mẫu

Bài tham khảo số 1 

Trăng – người bạn tâm tình, trăng – nguồn cảm hứng dạt dào, bất tận của thi sĩ muôn đời. Trong thơ văn đông tây kim cổ, đã có biết bao bài thơ hay viết về trăng, để lại ấn tượng không phai mờ trong trái tim người đọc. Một trong những tác giả viết nhiều về trăng là Hồ Chí Minh. Suốt cuộc sống cách mạng khó khăn và vẻ vang của Bác, Bác luôn coi trăng là tri âm, tri kỉ .
Bài thơ ” Ngắm trăng ” sinh ra trong một thực trạng đặc biệt quan trọng : giữa chốn lao tù tăm tối của chính sách Tưởng Giới Thạch, thi sĩ – người tù tay bị xích, chân bị cùm, thân thể đọa đày nơi ngục lạnh mà lòng thanh thản chiêm ngưỡng và thưởng thức vẻ đẹp của một đêm trăng sáng :
” Ngục trung vô tửu diệc vô hoa
Đối thử lương tiêu nại nhược hà ? ”

(Trong tù không rượu cũng không hoa

Cảnh đẹp đêm nay khó lạnh nhạt ) .
Câu thơ mở màn tả thực cảnh lao tù khắc nghiệt : ” không rượu cũng không hoa “. Trong tù làm gì có rượu và hoa là những thứ vốn để tạo thi hứng cho tâm hồn thi sĩ ? Xưa nay, uống rượu ngắm trăng, uống rượu thưởng hoa là chuyện thường tình. Nhưng ở đây, trong thực trạng lao tù này, cái ” không rượu ” chồng lên cái ” không hoa ” … Hiện thực xám ngắt và lạnh lẽo phủ định tổng thể .
Ấy thế nhưng trong huyết mạch Bác, trong trái tim yêu đời bát ngát của Người cảm hứng vẫn dạt dào, nồng đượm khiến Người phải thốt lên : ” Cảnh đẹp đêm nay khó lạnh nhạt “. Ánh trăng thanh khiết vời vợi kia như thúc giục, như mời gọi thi nhân hãy ra giữa chốn tự do mà giao hòa, san sẻ. Thế nhưng nghiệt nỗi thực trạng trói buộc con người. Con người đang bị giam hãm, do đó việc thưởng ngoạn chỉ thu gọn trong một cử chỉ bí mật, lặng lẽ :
” Nhân hướng tuy nhiên tiền khán minh nguyệt
Nguyệt tòng tuy nhiên khích khán thi gia
( Người ngắm trăng soi ngoài hành lang cửa số ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ ) .
Bác lặng lẽ, mê hồn ngắm ánh trăng sáng ngoài hành lang cửa số. Bốn bức tường giam chật hẹp không ngăn được cảm hứng bát ngát, Bác thả hồn theo ánh trăng và gửi gắm vào đó khát vọng tự do khôn cùng của mình. Thoảng đâu đây lời rỉ tai tâm sự : ” Trăng ơi, trăng có hiểu cho lòng ta yêu trăng đến độ nào ? “. Sự thổ lộ giãi bày chân thành tự trong sâu thẳm hồn người đã được trăng cảm động và san sẻ. Ánh trăng lộng lẫy bỗng chốc sôi động, linh động hản lên : ” Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ “. Trước sự hiện hữu của trăng đẹp, cái hiện thực tối tăm u ám và đen tối của nhà tù có vẻ như bị xoá tan, nhường chỗ cho mối giao hòa thiêng liêng giữa nhà thơ tự do và vạn vật thiên nhiên vĩnh cửu. Bác hướng cái nhìn vào ánh trăng sáng trong đêm lao ngục cũng như bao lần khác ; trong thực trạng sống gian truân, Người luôn hướng tới cái đẹp của cuộc dời .
Suốt bài thơ, không có một âm thanh, một tiếng động nào dù là nhỏ. Sự im re tuyệt đối ấy tôn lên cái sâu thẳm của hồn người, hồn tạo vật. Người ngắm trăng, trăng ngắm người trong lặng lẽ. Không nói mà nói bao điều. Giữa bao bài thơ trăng, bài ” Ngắm trăng ” của Hồ Chí Minh mang vẻ đẹp giản dị và đơn giản mà khác lạ. Bốn câu, hai mươi tám chữ, ngắn gọn là vậy mà hàm chứa tuyệt vời thâm thúy về đạo đức, phẩm giá và phong thái của một con người chân chính .
Nguyễn Lê Tuyết Mai

Loigiaihay.com

Xem thêm các bài tham khảo khác tại đây:

Bài tham khảo số 2

Bài tham khảo số 3