Cuộc đời Yoko Ono qua lời kể của con trai Sean Lennon

Người ta từng đổ lỗi cho bà vì làm tan rã The Beatles, rồi lại cùng tiếc thương với bà khi John Lennon bị ám sát. Giờ đây, ở tuổi 84, cuộc sống Yoko Ono và di sản nghệ thuật và thẩm mỹ của bà sau cuối cũng được công nhận – với sự trợ giúp của con trai, Sean .

Trong buổi trò chuyện về cuộc đời Yoko Ono và di sản của bà. Sean Lennon chia sẻ về triết lý nuôi dạy con của mẹ anh. “Bà có cách suy nghĩ theo chủ nghĩa hậu hiện đại, hậu thời kỳ hippie, và hậu nữ quyền,” Sean nói. “Tư tưởng của bà rất phóng khoáng, và mẹ tôi luôn xem tôi như một cá thể độc lập. Bà không bao giờ ngăn cản tôi làm bất cứ việc gì. Giới hạn từ mẹ dành cho tôi là rất ít. Bà tin rằng trẻ con là những cá thể độc lập. Và chúng ta không nên đối xử với chúng như tầng lớp kém hiểu biết hơn.”

Sự công nhận muộn màng

Cuộc đời Yoko Ono tận mắt chứng kiến bà trong nhiều vai trò. Từ ca sỹ, nghệ sỹ, nhà hoạt động giải trí xã hội, và là người giám hộ cho di sản mà John Lennon, người chồng quá cố của bà và cha của Sean, để lại. Ở tuổi 84, bà đang nhận được sự tán dương nồng nhiệt dành cho sự nghiệp của mình, mặc dầu nó đến hơi muộn. Có một thời, những tác phẩm trong cuộc sống Yoko từng chịu sự dè bỉu vì link với trào lưu nghệ thuật và thẩm mỹ khó cảm thụ Neo-Dada. Còn sáng tác âm nhạc của bà thì bị xem là “ không hề nghe nổi ”. Nhưng nay chúng lại được xem là một phần của nền văn hóa truyền thống hạng sang, thời thượng .

Những dự án nghệ thuật ý niệm của bà  – từ phim, tác phẩm sắp đặt, sự kiện không báo trước, cho đến trình diễn. Trong đó có tác phẩm Cut Piece diễn ra vào năm 1964, khi bà mời khán giả cắt bỏ những mảnh vải trên trang phục của mình bằng một cây kéo.  Nay lại được đánh giá là mang ý nghĩa tiên phong. Những album, bản thu âm với giai điệu và kết cấu phá vỡ quy tắc truyền thống của bà. Giờ được xem như tác phẩm mang tính cách mạng từ cuộc đời Yoko Ono.

Cuộc đời Yoko Ono trong mắt Sean

Khi cả quốc tế phải mất đến vài thập kỷ để thật sự hiểu rõ giá trị của Yoko Ono trong vai trò một nghệ sỹ. Thì Sean, nay đã 41 tuổi, đã nhận ra được điều này ngay từ thuở bé. Sean kể lại : “ Tôi không nhớ từ khi nào mình nhận thức được rằng, ‘ À, mẹ mình là một nghệ sỹ avant-garde, còn cha là một thành viên của nhóm nhạc nào đó tên là The Beatles ’. Tôi chỉ nhớ rằng khi cha tôi qua đời, âm nhạc của ông đã ảnh hưởng tác động đến rất nhiều người. ”Sean nhớ lại, anh chỉ mới 5 tuổi khi cha anh bị ám sát. “ Người ta khởi đầu tụ tập trên đường phố cả mấy tháng trời. Họ cùng nhau hát Give Peace a Chance và những bài hát của Beatles. Vì thế nên hiểu biết của tôi về sự liên kết giữa âm nhạc và con người có lẽ rằng đã mở màn vào thời gian này ”, Sean nói .

“ Nhưng âm nhạc của mẹ mới chính là thứ âm nhạc đã cùng tôi lớn lên. Khi bà ra đời album Season of Glass ( được viết sau cái chết của John với hình ảnh cặp mắt kính dính đầy máu của ông trên bìa album ). Tôi đã ngộ ra thế nào là thẩm mỹ và nghệ thuật và sáng tác âm nhạc. Chúng tôi đã cùng nhau vượt qua sự mất mát của cha tôi. Vì thế nên tôi đã tận mắt chứng kiến sự đau đớn của mẹ. Và rồi thấy bà biến sự khó khăn vất vả đó thành nghệ thuật và thẩm mỹ chỉ trong vòng vài tháng. Tôi nhận ra rằng làm thẩm mỹ và nghệ thuật chính là một cách để tâm lý và đồng cảm về thưởng thức của mỗi người. ”

Mối tình bị phản đối

Yoko Ono và John Lennon gặp nhau lần tiên phong vào tháng 11 năm 1966. Vào thời gian đó, ông đã kết hôn và The Beatles vừa mới phát hành album Revolver. Mặc dù vậy, cặp đôi bạn trẻ này đã nhanh gọn hợp nhất đời sống riêng lẫn hoạt động giải trí phát minh sáng tạo của họ. Dù rằng vào lúc bấy giờ, điều đó đã mang đến cho Yoko và John không ít tuyệt vọng khi bị nhiều người hiểu nhầm .

Những dự án Bất Động Sản thẩm mỹ và nghệ thuật xuất phát từ tình yêu và lý tưởng của họ. Luôn gặp phải nhiều lời chỉ trích và không tin. Và điều này thường dẫn đến nỗi tức giận dành cho Yoko. Vì bà luôn bị đổ lỗi ( một cách sai lầm đáng tiếc ) cho việc “ dẫn dắt ” John Lennon đi “ lạc hướng ”. Những album mà Yoko và John cùng sáng tác đều không được tiếp đón .“ Bạn hoàn toàn có thể nghe thấy nhiều điều trong những bản thu âm đó ”, Sean nói. “ Chúng lưu lại sự nồng nhiệt, niềm hạnh phúc của một cặp đôi. Khi họ đang tận thưởng, thử nghiệm và say đắm trong thời kỳ trăng mật. Mặt khác, bạn không hề không nghĩ liệu mối quan hệ của họ sẽ đổi khác thế nào. Khi cứ phải hứng chịu nhiều chỉ trích đến từ mọi phía. Tất nhiên là vẫn có nhiều người yêu thích những gì họ làm. Nhưng sự xấu đi đến từ đại chúng vẫn rất là đáng kể. Và tôi nghĩ rằng điều đó đã gây ra rất nhiều tổn thương. ”

Bản tính kiên cường từ cuộc đời Yoko Ono

“ Khi người khác hỏi mẹ tôi làm thế nào mà bà hoàn toàn có thể đương đầu với sự thù ghét mà mình nhận được từ khi mở màn quen với cha tôi. Những bài báo xấu đi, những hiểu nhầm. Và sự đổ lỗi ngay cả so với những việc ngoài quyền trấn áp của bà. Mẹ tôi vấn đáp : ‘ Tất cả những điều đó chỉ là nguồn năng lượng mà thôi. ’ Tôi nghĩ rằng bằng cách nào đó, bà đã hoàn toàn có thể dùng mọi nguồn năng lượng mà mình nhận được. Dù tốt hay xấu, và tập trung chuyên sâu sử dụng chúng vào một việc tích cực. ”

Nhưng câu nói “ sau cuối thì Yoko cũng được công nhận ” vẫn chưa đủ để diễn đạt hết tầm ảnh hưởng tác động quan trọng của cuộc sống Yoko Ono. Bà đã được ví như một người tâm phúc của văn hóa truyền thống avant-garde. Và vào tháng 6 vừa mới qua, người ta đã công bố thông tin rằng. Tên bà sẽ được bổ trợ vào phần nhạc sỹ sáng tác của ca khúc nổi tiếng Imagine. Đúng theo ước nguyện của John .

“Tôi không biết sự nổi loạn của mẹ tôi đến từ đâu. Chỉ chắc chắn rằng đó là bản tính luôn hiện hữu và không bao giờ vơi cạn trong bà”, Sean nói. “Mẹ tôi luôn làm theo cảm hứng của mình. Bà không bao giờ làm việc quá sức hay nghi ngờ bản thân. Từ khi còn rất trẻ, bà đã luôn tạo ra những tác phẩm vô cùng thâm thúy và phi thường.”

Trích đăng từ tạp chí Harper’s Bazaar Nước Ta, số báo tháng 9/2017 .BÀI : STEPHEN MOOALLENCHUYỂN NGỮ : HH PHẠM