Tại sao Trump muốn trục xuất người Việt tỵ nạn chiến tranh Việt Nam?

• Tina Hà Giang
• BBC News Tiếng Việt

15 tháng 12 2018Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

” Đối với hàng ngàn những người Nước Ta tại Hoa Kỳ lọt vào thực trạng này, phần đông họ đã có công ăn việc làm, mái ấm gia đình không thay đổi, và đã sanh con đẻ cái, sinh sống êm đềm tại Mỹ, thì ai sẽ chịu nghĩa vụ và trách nhiệm với những hậu quả mái ấm gia đình phân ly, tác động ảnh hưởng tệ hại đến thân nhân của họ ? “

Người Mỹ gốc Việt khắp nơi đang rúng động trước tin của tờ The Atlantic rằng chính phủ Trump lại một lần nữa muốn trục xuất những người Việt tị nạn vốn là nạn nhân, hay là người lính từng tham chiến cuộc chiến Việt Nam, ra khỏi Hoa Kỳ.

Tin này đặc biệt quan trọng tạo nhiều hoang mang lo lắng khi chỉ trước đó ba tuần The New York Times đưa tin nội các Trump đã bí mật từ bỏ nỗ lực trục xuất 1 số ít người trong hội đồng này .Đây là những người Việt tị nạn đã đến Hoa Kỳ trước 12/7/1995 hiện chưa là công dân Mỹ, từng phạm pháp, và đã nhận được lệnh trục xuất, nhưng chưa rời khỏi nước Mỹ, vì theo một thoả thuận giữa Hoa Kỳ và Nước Ta ký năm 2008, không bị trục xuất bất kể có lệnh của Toà Di Trú .Trích lời một phát ngôn viên xin được dấu tên của Toà Đại sứ Hoa Kỳ tại TP.HN, The Atlantic cho biết Nhà Trắng một lần nữa đang tìm cách dẫn giải lại một thỏa thuận hợp tác giữa Hoa Kỳ và Nước Ta năm 2008 để nhất định trục xuất khoảng chừng 8.000 người Việt có tiền án hình sự đã có lệnh trục xuất của Tòa Di Trú .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Người Mỹ gốc Việt đang sợ hãi trước tin cơ quan chính phủ Trump lại một lần nữa muốn trục xuất những người Việt tị nạn vốn là nạn nhân, hay là người lính từng tham chiến cuộc chiến Nước Ta ra khỏi Hoa Kỳ

Kế hoạch trục xuất… chưa thành

Đây không phải lần tiên phong tin cơ quan chính phủ Trump quyết định hành động trục xuất người Việt tị nạn đến Mỹ trước năm 1995 gây rối loạn dư luận .Tháng 3/2017, hội đồng người Mỹ gốc Việt cũng như những tổ chức triển khai đấu tranh cho nhân quyền, dân quyền khắp nơi cũng sợ hãi khi chính quyền sở tại Trump có một nỗ lực tương tự như, đơn phương lý giải rằng những người nói trên không được bảo vệ theo thỏa thuận hợp tác 2008, và bắt nhốt một số ít người Việt tị nạn có tiền án vào những trại giam của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ ( ICE ), trong khi chờ thủ tục trục xuất .Nước Ta thoạt đầu gật đầu 1 số ít người bị trục xuất, dù họ đáng lẽ không, theo thoả thuận 2008, nhưng sau đó không chấp thuận đồng ý tiếp đón nữa, và ở đầu cuối thì Mỹ chỉ trục xuất được 11 người về Nước Ta, số người còn lại liên tục bị nhốt trong những TT của ICE.Ít lâu sau, những Trụ sở của tổ chức triển khai Văn phòng Tư Pháp Người Mỹ Gốc Á ( AAAJ ) nộp đơn kiện chính quyền sở tại Trump với một vụ kiện tập thể ( class-action lawsuit ), đòi trả tự do cho họ, vì theo án lệ Zadvydas v. Davis 2001, thì ICE không được giữ người chờ bị trục xuất quá 180 ngày, và nếu trong thời hạn 180 ngày giam giữ không có vương quốc nào nhận thì phải thả họ ra .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Một người đàn ông thắp hương tại tượng đài tưởng niệm những người lính Nước Ta và Hoa Kỳ trong đại chiến Nước Ta tại thành phố Little Saigon, ở Westminster, California hồi 2005 .Trong quyết định hành động xác nhận vụ kiện tập thể, Thẩm phán Cormac J. Carney của Tòa Án Liên bang Hoa Kỳ đảm nhiệm khu vực California cho biết cơ quan chính phủ Trump nói đã đạt một thỏa thuận hợp tác với Nước Ta trong tháng 8, theo đó ” việc trục xuất người Việt đến Mỹ trước 1995 có vẻ như khó thành ” và sẽ từ từ thả những người này .Thế nhưng bài báo của The Atlantic hôm 12/12 cho thấy chính quyền sở tại Trump đã biến hóa quyết định hành động một lần nữa, và lại tìm cách trục xuất những người Việt có tiền án đã nhận được lệnh trục xuất .

Thoả thuận năm 2008 nói gì?

Sở dĩ chính phủ nước nhà Trump loay hoay tìm cách mãi mà vẫn chưa trục xuất những người Việt tị nạn này là vì rào cản có tên là thoả thuận năm 2008 .Vậy thỏa thuận hợp tác đó nói gì ?Thỏa thuận năm 2008 được ký giữa cơ quan di trú Mỹ và đại diện thay mặt của cơ quan chính phủ Nước Ta, tại TP.HN vào ngày 22 tháng Giêng, 2008, qua đó, Nước Ta bằng lòng nhận những người Việt di dân bị Hoa Kỳ ra lệnh trục xuất, nhiều người trong số đó có tiền án, theo những điều kiện kèm theo được ghi rõ trong biên bản .Nguồn hình ảnh, Www. state.govChụp lại hình ảnh ,Khoản 2, Điều 2 trong Biên bản Ghi nhớ năm 2008 ghi người Việt đến Hoa Kỳ trước 12/7/1995 không nằm trong diện bị trục xuấtTheo bà Kelly Nantel, phát ngôn viên của ICE, thoả thuận có mục tiêu bàn về việc trục xuất người Việt về Nước Ta, là tác dụng đàm phán 10 năm của hai bên .Trước đó, Mỹ không hề trục xuất người Việt nào, vì Nước Ta thường phủ nhận cấp giấy thông hành cho những người Việt di dân bị Mỹ trục xuất .Toàn thể thoả thuận tác động ảnh hưởng số phận của hàng ngàn người này được tóm gọn trong một bản ghi nhớ dài chưa đến 6 trang, gồm chín điều .Ngoài những thủ tục hành chánh hai bên phải theo, điểm then chốt của thoả thuận 2008 là những người Việt đến Mỹ trước 12/7/1995 sẽ không bị trục xuất, được ghi rõ trong Khoản 2, Điều 2 :’ ‘ Công dân Nước Ta sẽ không bị trả về Nước Ta theo thỏa thuận hợp tác này, nếu họ đến Hoa Kỳ trước ngày 12 tháng 7 năm 1995, ngày mà quan hệ ngoại giao được tái thiết giữa Hoa Kỳ và Nước Ta. nhà nước Hoa Kỳ và cơ quan chính phủ Nước Ta duy trì vị trí pháp lý tương ứng của họ với công dân Việt đến Hoa Kỳ trước ngày đó. ‘ ‘Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Những người tị nạn Nước Ta, hầu hết là người thuộc chính sách Nước Ta Cộng hòa, phải bỏ nước ra đi sau đại chiến, và đã sinh sống ở Mỹ trong biết bao thập niên, và con cháu họ, có khi chưa khi nào sinh sống ở Nước Ta .Giải thích về tính cách pháp lý và sự ràng buộc của thoả thuận này, Luật sư Trần Thái Văn, cựu dân biểu tiểu bang California nói với Đài truyền hình BBC hôm 14/12 :’ ‘ Thỏa thuận giữa Nước Ta và Hoa Kỳ, được ký vào đầu năm 2008 hoàn toàn có thể miêu tả một cách dễ hiểu. Đây là một ‘ hợp đồng ‘ hoặc ‘ giao kèo hành chánh ‘ giữa hai cơ quan chính phủ, đại diện thay mặt Bộ Nội An từ phía Hoa Kỳ ( của Tổng thống George W. Bush ), và Bộ Ngoại Giao của nhà cầm quyền Cộng Sản Việt Nam. “” Văn kiện này không phải là một hiệp định được phê chuẩn bởi Quốc hội của hai vương quốc, hoặc sắc lệnh của một chính quyền sở tại áp đặt lên một chính quyền sở tại khác. Văn kiện này liên hệ đến, và xử lý cho, nhiều yếu tố di trú và di dân giữa Nước Ta và Hoa Kỳ .” Nội dung của văn kiện này ấn định một lao lý bãi miễn quyền phía Hoa Kỳ thi hành thủ tục trục xuất những người Nước Ta có tiền án hình sự, nhưng đã sinh sống tại Hoa Kỳ trước khi hai vương quốc thiết lập bang giao, đó là ngày 12 tháng 7 năm 1995. “Xem kỹ hơn những lao lý của thỏa thuận hợp tác 2008 tất cả chúng ta thấy thoả thuận này có hiệu lực hiện hành trong vòng 5 năm, và sau đó sẽ tự động hóa gia hạn thêm ba năm, trừ khi một bên quyết định hành động không muốn gia hạn .Nếu không muốn gia hạn, bên này phải báo cho bên kia tối thiểu trước 6 tháng. Còn nếu muốn tạm ngừng hay hủy bỏ thỏa thuận hợp tác, bên này phải cho bên kia biết trước 1 tháng .Nguồn hình ảnh, ReutersChụp lại hình ảnh ,Ông Phạm Chí Cường va Bùi Thanh Hưng, bị Mỹ trục xuất cuối năm 2017, nay không nhà, không việc làm, không người thân trong gia đình ở Nước Ta. Họ đang trao đổi với luật sư Tín Nguyễn ngày 19/4 tại TP Hồ Chí MinhVì thoả thuận hết hiệu lực hiện hành lần tiên phong vào năm 2013, nên đã được gia hạn tự động hóa năm năm nay, và sắp được tự động hóa gia hạn một lần nữa, vào tháng Giêng năm 2019 .Đây có lẽ rằng là nguyên do tại sao cơ quan chính phủ Trump đã có những cuộc tranh luận với Bộ Ngoại giao Nước Ta trong thời hạn vừa mới qua .

Phản ứng từ mọi giới

Không chỉ cộng đồng người Mỹ gốc Việt mới có những phản ứng gay gắt.

Tính đến hôm 14/12, tối thiểu 27 dân biểu liên bang Hoa Kỳ ở những địa phương có nhiều cử tri gốc Việt, đã gửi thư bày tỏ quan ngại, và nhu yếu chính quyền sở tại Donald Trump tôn trọng thỏa thuận hợp tác năm 2008 như hai bên đã ký kết .Người phản đối nêu lên tính cách thiếu nhân bản trong việc muốn trục xuất những người tị nạn Nước Ta, đa phần là người thuộc chính sách Nước Ta Cộng Hòa, phải bỏ nước ra đi sau đại chiến, và đã sinh sống ở Mỹ trong biết bao thập niên, và con cháu họ, có khi chưa khi nào sinh sống ở Nước Ta .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,nhà nước Trump đang quay sống lưng lại với những người phải chạy trốn khỏi Nước Ta, nhiều người từng chiến đấu bên cạnh người lính Mỹ ?Cựu ngoại trưởng John Kerry viết trên Twitter :” Thật đáng khinh. Sau khi rất nhiều người – từ George H.W. Bush đến John McCain và Bill Clinton – đã thao tác trong nhiều năm để chữa lành vết thương này và quên đi đại chiến – họ ( chính phủ nước nhà Trump ) đã quay sống lưng lại với những người phải chạy trốn khỏi quốc gia, nhiều người trong số đó từng chiến đấu bên cạnh tất cả chúng ta. Trump làm thế để đạt được mục tiêu gì cơ chứ ? “Ông Bảo Nguyễn, cựu thị trưởng thành phố Garden Grove, nói với Đài truyền hình BBC hôm 13/12 ông cảm thấy rất buồn vì hành vi mà ông cho là ‘ vô nhân đạo ‘ :” Sau khi những người tị nạn bị kết tội này đã chịu hình phạt, đã thụ án theo bản án của toà, trục xuất họ là phán quyết họ lần thứ hai, và là một hành vi vi hiến. Thật là bất công và vô nhân đạo khi những cá thể này bị tách khỏi mái ấm gia đình, con cháu họ và bị gửi đến một quốc gia nơi họ không có tương lai. “Luật sư Trần Thái Văn nhận định và đánh giá :” Với chủ trương khe khắt về di dân, di trú nói chung, và so với những thường trú nhân có tiền án phạm pháp nói riêng, chính phủ nước nhà Donald Trump giờ đây đơn phương muốn vô hiệu hoá pháp luật bãi miễn trục xuất người Nước Ta đến Mỹ trước ngày 12 tháng 7, năm 1995 của thoả thuận 2008, với lập luận rằng phía Hoa Kỳ không phân biệt những người đến trước hoặc đến sau, và chủ trương trục xuất sẽ được thi hành đồng đều với tổng thể thường trú nhân có tiền án, một khi đã có lệnh truc xuất từ Tòa án Di trú Hoa Kỳ. ‘ ‘Nguồn hình ảnh, Getty Images” Tôi không biết có nên gọi hành động này là ‘ chủ trương ‘ hay chỉ mới là một ‘ dự tính đổi ý ‘ của chính phủ nước nhà Trump đang gây nhiều phức tạp và lo âu từ nhiều giới khác nhau, nhất là từ hội đồng Nước Ta tại Hoa Kỳ. “” Tôi gọi đây là một ‘ dự tính đổi ý ‘ ‘ vì vào mùa Hè năm nay, chính phủ nước nhà Hoa Kỳ đã chấp thuận đồng ý liên tục tuân theo chủ trương được thoả thuận giữa hai vương quốc từ năm 2008, là không trục xuất những người tỵ nạn Nước Ta, đã có tiền án hình sự, nhưng đến trước Hoa Kỳ trước ngày 12 tháng 7, năm 1995, trước khi Hoa Kỳ và Nước Ta chính thức lập bang giao. Đây là chủ trương được thoả thuận từ những đời tổng thống George W. Bush và Barack Obama. “” Trên trong thực tiễn, có gọi đây là một ‘ chủ trương ‘ một ‘ dự tính đổi ý ‘ ‘ cũng không phân biệt được gì, vì quyết định hành động mới gần đây từ phía Hoa Kỳ đã không được công khai minh bạch và lý giải rõ ràng, hậu quả là đã gây ra rất nhiều sợ hãi và sự phản đối từ nhiều giới khác nhau. “” Cái gọi là chủ trương của cơ quan chính phủ Trump về yếu tố trục xuất những di dân phạm pháp Nước Ta đã sinh sống tại Hoa Kỳ trước khi hai vương quốc có bang giao chính thức có phần phản ảnh sự lúng túng, lưỡng lự của những viên chức Hoa Kỳ, vì họ không có một câu vấn đáp rõ ràng cho những người và mái ấm gia đình bị lọt vào thực trạng này. “Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Cuộc sống của người Việt gốc Mỹ trộn lẫn văn hóa truyền thống và lịch sử dân tộc Nước Ta và Hoa KỳCựu nhà báo Vũ Qúy Hạo Nhiên, hiện là giáo sư toán ở Nam California, xoáy vào ý thức của thoả thuận 2008. Ông viết trên trang Facebook cá thể :” Thoả thuận 2008 có ý nghĩa thâm thúy chứ không phải chỉ về việc trục xuất tội phạm. ‘ ‘” Điều khoản này có nghĩa là tuy tái lập ngoại giao, nhưng Hoa Kỳ không công nhận bất kỳ quyền hạn nào của Cộng sản Việt Nam so với người tỵ nạn Nước Ta trên đất Mỹ lúc đó. Mỹ sẽ không giao người tỵ nạn Nước Ta cho CSVN, và CSVN sẽ không đòi được Mỹ giao người tỵ nạn Nước Ta cho CSVN. “” Đơn phương xoá bỏ lao lý này, là một sự bắt tay rất nồng nàn giữa chính quyền sở tại Trump với CSVN. Tất nhiên cá thể người bị trục xuất thì phải thế nào mới bị trục xuất, nhưng đó chỉ là bề nổi. Từ nay trở đi bất kể người Việt nào cũng hoàn toàn có thể bị đem ra trao đổi với CSVN. Và ý nghĩa thật sự của việc này là Hoa Kỳ chính thức công nhận khúc ruột nối dài link người tỵ nạn với Đảng CSVN. Đó là điều hai tổng thống Bush và Clinton không muốn làm, nhưng Trump thì chuẩn bị sẵn sàng làm. | “” Khi làm ngơ lao lý đặc biệt quan trọng này, chính quyền sở tại Trump nâng tầm quan hệ với Nước Ta lên ngang với những vương quốc văn minh không cộng sản như Pháp, Anh, Úc, v.v. “” Đó mới là ý nghĩa của của việc làm này, và cũng là nguyên do những cựu đại sứ Hoa Kỳ phản đối. ‘ ‘

Tại sao cứ đòi phải trục xuất?

Trả lời thắc mắc này, ông Vũ Qúy Hạo Nhiên nói với Đài truyền hình BBC hôm 13/12 :” Ông Trump không ghét chính sách cộng sản ở Nước Ta, ông chỉ ghét chính sách cộng sản ở Cuba và liên minh Cuba là Venezuela thôi. Thái độ của Trump so với Nước Ta vồn vã như một người bán địa ốc vồn vã với người mua. Ta hoàn toàn có thể thấy điều này khi quản trị nước Trần Đại Quang qua đời, Toà Bạch Ốc gửi lời chia buồn và ca tụng ‘ những góp phần của ông cho tự do, bảo mật an ninh và thịnh vượng trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương cũng như lời nói của ông cho một Nước Ta tự hào và độc lập trên trường quốc tế ‘. “Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Ông Trump không ghét chính sách cộng sản ở Nước Ta ?” Ông Trump chỉ muốn được toàn quyền trục xuất bất kể ai Trump có quyền trục xuất, và vì không ghét CSVN nên Trump không thấy có nguyên do gì mà CSVN lại bị ngoại lệ như vậy, so với những nước khác. ‘ ‘Trả lời phỏng vấn của Đài truyền hình BBC từ Texas, Luật sư Hoàng Duy Hùng nhận xét :” Ông Donald Trump là ổng tháu cáy. Ổng biết là Nước Ta không muốn nhận những người này về, và ổng là một thương gia, nên dùng cái giải pháp này để thương thảo yên cầu Nước Ta phải nhượng bộ cái gì đó. Ổng cứ đưa ra hết điều này điều kia để ổng tháu cáy. Ổng nói vậy thôi chứ không làm gì được đâu, nếu bên kia cứ nhất định không chịu nhận về thì ổng làm thế nào mà trục xuất ? “Luật sư Trần Thái Văn nhận định và đánh giá :” Đây không phải là một yếu tố đơn thuần chút nào. “” Hai nan giải trước mặt là nếu Nước Ta nhận hàng ngàn những người này sau khi Hoa Kỳ hoàn tất lệnh trục xuất, thì họ sẽ ở đâu, và có việc làm gì để sinh sống hàng ngày. Đó là chưa nói đến yếu tố trộn lẫn mái ấm gia đình và sự khó khăn vất vả hội nhập vào xã hội địa phương lạ lẫm. “” Đối với hàng ngàn những người Nước Ta tại Hoa Kỳ lọt vào thực trạng này, phần đông họ đã có công ăn việc làm, mái ấm gia đình không thay đổi, và đã sanh con đẻ cái, sinh sống êm đềm tại Mỹ, thì ai sẽ chịu nghĩa vụ và trách nhiệm với những hậu quả mái ấm gia đình phân ly, ảnh hưởng tác động tệ hại đến thân nhân của họ ? “” Theo tôi, cơ quan chính phủ Trump không thông tin rõ ràng hoặc công khai minh bạch về dự tính đổi khác thoả thuận 2008 với công chúng vì họ có hai yếu tố phải đối lập. “” Thứ nhất, những viên chức biết rằng sự rút lời hoặc đổi dự tính của phía Hoa Kỳ khi đã có sự đồng thuận với Nước Ta về yếu tố này hồi mùa hè năm nay sẽ gây nhiều phẫn nộ và chống đối từ mọi phía. “” Vấn đề trục xuất người Nước Ta trước năm 1995 không đơn thuần như trục xuất thường trú nhân từ những vương quốc khác. Đại đa số người Việt lọt vào thực trạng này là dân tỵ nạn cộng sản, đến Hoa Kỳ với căn cước vương quốc, và là một liên minh trốn tránh sự áp bức của bạo quyền Nước Ta trong lúc hai vương quốc không chính thức nhìn nhận nhau. ‘ ‘Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Diễu hành mừng Tết Nguyên Đán năm nay tại Westminster, California .” Thứ nhì, việc thông tin mơ hồ về sự đổi ý này là một cách ‘ ‘ thả khủng hoảng bong bóng ‘ ‘ từ phía Hoa Kỳ để thăm dò dư luận quốc nội, song song với dự tính muốn điều đình lại với Nước Ta về việc đồng ý những người Việt lọt trong quy định này. “” Trên trong thực tiễn, nếu phía Nước Ta không chấp thuận đồng ý, thì Hoa Kỳ có muốn trục xuất một người cũng không được. Thủ tục trục xuất chỉ có hiệu lực hiện hành khi hai cửa phải được mở ra cùng một lúc. Một phía đưa mà đối tượng người tiêu dùng không nhận thì cũng hỏng việc. “

“Câu hỏi chúng ta cần đặt ra là phía Hoa Kỳ sẽ chuyển nhượng những thuận lợi gì nếu Việt Nam đồng ý sửa đổi điều khoản bãi miễn trục xuất những người Việt sinh sống tại Hoa Kỳ trước năm 1995? Hoặc ngược lại, Hoa Kỳ sẽ dùng những biện pháp và áp lực gì để buộc Việt Nam đồng ý nhận những người Việt trước năm 1995?”

” Cuộc điều đình này đang xảy ra trong bí hiểm, với một hậu quả trầm trọng hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động đến cả hàng ngàn người dân Việt đang sinh sống tại cả hai nước, kể cả biết bao nhiêu thân nhân, mái ấm gia đình của họ, và tại địa phương họ đang sinh sống. “” Cộng đồng Nước Ta tại Hoa Kỳ là một hội đồng tỵ nạn chính trị với nhiều làn sóng di dân và di trú trong 43 năm qua. Đây là một hội đồng người Mỹ gốc Á có dân số lớn thứ tư tại Hoa Kỳ. “‘ ‘ Cộng đồng tất cả chúng ta ủng hộ một chủ trương di trú bảo vệ quyền hiện hữu và anh ninh vương quốc đầy nhân bản, khoan dung và hài hòa và hợp lý, theo đúng niềm tin và truyền thống lịch sử di dân của nước Mỹ. Tuy nhiên tất cả chúng ta sẽ không hề gật đầu được một chủ trương di trú khắc nghiệt vô cớ, có đặc thù phân biệt và mỵ dân, vừa không hài hòa và hợp lý mà cũng chẳng hợp tình. ‘ ‘

Source: https://expgg.vn
Category: Thông tin