NFT là gì? Giải mã bí ẩn của non-fungible token một cách dễ hiểu

NFT là gì mà có giá thế?

NFT là viết tắt của cụm từ Non-Fungible Token (Tài chứng Không thể Đổi ngang). Nghe thật… dễ hiểu!

Đa số tất cả chúng ta không phải “ dân địa phương dạng số ”. Dân ngoại đạo khó mà đoán được đó là cái gì. Vì vậy hãy cùng giải thuật NFT là gì khi nghiên cứu và phân tích từng phần của cái tên loại sản phẩm này .Tiền giấy thuộc nhóm fungible ( hoàn toàn có thể đổi ngang ). Nếu bạn và tôi mỗi người có một tờ tiền 100.000 đồng, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể trao đổi hai tờ này với nhau. Dù số series mỗi tờ khác nhau, nhưng giá trị của cả hai tờ là tương tự. Kết thúc cuộc trao đổi, mỗi tất cả chúng ta vẫn chiếm hữu giá trị 100.000 đồng – giống như lúc mở màn thanh toán giao dịch .Một vật được gọi là non-fungible ( không hề đổi ngang ) khi giá trị của nó không rõ ràng và không hề dùng để trao đổi với một vật khác cùng loại .Bạn đã hiểu thế nào là non-fungible. Thế còn token là gì ? Khái niệm này rắc rối hơn. Trước mắt, hãy lấy những món có trong thực tiễn để làm ví dụ .Token ( vật chứng, hoặc tín hiệu ) là một vật đại diện thay mặt cho một quyền lợi và nghĩa vụ hoặc giá trị đơn cử, nhưng bản thân nó không phải là tiền. Khi vào khu đi dạo điện tử, bạn phải mua xu bỏ vào máy để chơi. Những đồng xu này chỉ có giá trị trong khu đi dạo. Lúc rời khỏi đó, bạn đổi xu thừa ra tiền mặt để mang đi. Như vậy, đồng xu chơi điện tử chính là token – những vật chứng có giá trị tiền tệ, nhưng bản thân chúng không phải là tiền. Người dịch xin tạm gọi token là tài chứng – vật chứng cho giá trị tiền tệ .Trong trường hợp của NFT, tài chứng ( token ) không phải là vật sờ nắm được. Đó là một gia tài ảo. Về thực chất, đó là một chuỗi tích hợp những chữ số 1 và 0. Chúng đại diện thay mặt cho quyền sở hữu của bạn với một món đồ gì đó, giống như cuốn sổ hồng chứng tỏ quyền sở hữu của bạn với một căn nhà. Bạn có quyền sử dụng, mua và bán hay cho thuê căn nhà mà mình thay mặt đứng tên trên sổ hồng .

Làm sao để xác nhận một NFT là thực?

Một văn bản xác nhận quyền sở hữu chẳng có giá trị gì nếu không được một cơ quan TW xác nhận giá trị pháp lý. Sổ hồng của bạn do Sở Tài nguyên Môi trường Tỉnh / Thành phố xác nhận .Với NFT, cơ quan xác nhận là blockchain. Đó chính là điểm làm cho giới ngoại đạo IT phát nhột. Không có một cơ quan chính quyền sở tại nào trấn áp, giám sát và quản lý và điều hành NFT, kể cả những loại tiền ảo hoàn toàn có thể đổi ngang như bitcoin. Các gia tài ảo này bị chuỗi blockchain trấn áp. Trong khi đó, về mặt triết lý, blockchain lại bị toàn bộ những ai chiếm hữu chúng trấn áp .Tính xác nhận và hợp lệ của một tài chứng ( token ) do chính tài chứng đó thẩm tra. Đau đầu quá ! Điều này làm được trên cơ sở so sánh với hàng loạt những mắt xích ( node ) khác trong chuỗi blockchain .

Mỗi tài chứng đều được mã hóa. Có nghĩa là người ta lập trình sao cho phải có một chìa khóa phổ cập (key) mà ai cũng biết, kết hợp với một chìa khóa mật thì mới mở được thông tin chứa trong token này.
Chìa khóa phổ cập nằm trên mọi máy tính tham gia trong chuỗi blockchain (mỗi máy tính là một node). Còn chìa khóa mật lại giấu kín trong chính token đó.

Cần biết blockchain là mạng lưới hệ thống có đặc thù phi tập trung chuyên sâu. Blockchain không nằm trong bất kỳ kho tài liệu riêng không liên quan gì đến nhau nào. tin tức nằm phân chia rải rác trong hàng loạt mạng lưới hệ thống những máy tính tham gia vào chuỗi blockchain .

Quyền sở hữu nghệ thuật dạng số và chức năng của NFT

Như vậy, tất cả chúng ta đã hiểu khái niệm về NFT. Vậy chúng tương quan gì đến thẩm mỹ và nghệ thuật ? Tại sao có nhà góp vốn đầu tư bỏ tới 69 triệu đô-la để chiếm hữu một file ảnh ở định dạng jpg có gắn đuôi NFT ?

Trước tiên, hãy trả lời câu hỏi “Làm cách nào?”

Mỗi bức tranh trong hiện thực của người nghệ sĩ là bản gốc có 1 không 2. Ngay cả khi nghệ sĩ đó tìm cách tự sao chép tác phẩm của mình, mỗi phiên bản vẫn có chỗ khác nhau. Như vậy những bản sao chép không thực sự là bản sao. Mỗi bản sao thực tiễn là một bản gốc mới giống giống với bản cũ. Dù có dùng công nghệ tiên tiến tái sản xuất để sao chép bản gốc, phiên bản mới vẫn cứ có chi tiết cụ thể khác với bản gốc, vì nó nằm trên nền tảng mới. Đó là nguyên do nói trong tranh của quốc tế thực, không thật sự có hai phiên bản nào giống hệt nhau .Nghệ thuật dạng số khác trọn vẹn với nguyên tắc trên. Có thể copy một trăm Xác Suất. Bản mới tạo ra sẽ giống đúng chuẩn như bản gốc. Tệ hơn nữa, chiêu thức phân phối thẩm mỹ và nghệ thuật dạng số thực ra là san sẻ những bản sao chép – dù có được phép hay không. Điều này làm những nghệ sĩ vẽ tranh ảo rất khó kiếm sống .Tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ trong hiện thực và tác phẩm dạng số đều có bản quyền. Trong trong thực tiễn, muốn copy một tác phẩm trong hiện thực thì rất khó, thậm chí còn tốn kém. Còn với tác phẩm dạng số, chỉ đơn thuần nhấn chuột “ Save As … ”, thế là xong .

Đây chính là chỗ để NFT vào cuộc.

Sử dụng NFT để xác nhận tác phẩm dạng số không đổi khác được vấn nạn sao chép, nhưng nó giúp xác lập quyền sở hữu của ai đó với bản gốc .NFT không hề sao chép. Có thể có hàng ngàn file copy tác phẩm Everydays nói trên của họa sỹ Beeple, nhưng chỉ có duy nhất một NFT. Bất cứ ai sở hữu NFT này sẽ chiếm hữu “ bản gốc ” của tác phẩm này .

Tuy nhiên, không phải sở hữu các tác phẩm dạng số đắt tiền có gắn NFT là hoàn toàn an toàn.

Vấn đề thứ nhất tựa như yếu tố của tranh trong quốc tế thực : tính xác nhận. Tác phẩm thực thể đang bán trên thị trường thường đi kèm với văn bản xác nhận của họa sỹ hoặc đại diện thay mặt của họa sỹ. Những cá thể này là những người nổi tiếng. Họ dùng tên tuổi của mình để chịu nghĩa vụ và trách nhiệm, tối thiểu là với những tác phẩm có giá trị .Tác phẩm thuộc quốc tế thực cũng hoàn toàn có thể được những chuyên viên đánh giá và thẩm định nếu họa sỹ và người đại diện thay mặt không còn. Nhưng quan điểm của những chuyên viên không phải khi nào cũng thống nhất .Kẻ làm giả tác phẩm hội họa cũng hoàn toàn có thể làm giả cả văn bản xác nhận lẫn những tài liệu khác. Nhờ đó chúng biến bản sao thành bản gốc .

May thay, các tác phẩm giả hiệu kiểu này có, nhưng khá hiếm. Đa số trường hợp đều dễ nhận ra bản sao.

Như vậy với tác phẩm trong hiện thực, người ta nói chung biết rõ ai có quyền cấp văn bản ghi nhận bản gốc. Vẫn có những kẻ tìm cách làm giả, nhưng đó là hành vi tội phạm. Trong quốc tế thực, dễ có năng lực săn lùng được kẻ trá hình .

Ở thế giới ảo, cơ hội giả mạo lớn hơn nhiều.

Quá trình tạo ra một NFT được gọi là minting ( đúc ). Quy trình phức tạp này phải triển khai trên một máy tính mắt xích ( node ) tham gia trong chuỗi blockchain chứa thông tin của NFT đó .Hầu hết NFT sinh ra qua website hoặc sàn thanh toán giao dịch – nơi họa sỹ định rao bán tác phẩm có gắn mã NFT của mình. Chỉ sau vài cú click chuột và vấn đáp câu hỏi xác nhận danh tính, bạn ĐK và trả phí xong là hoàn toàn có thể mở màn đúc NFT, như kiểu người ta đúc đồng xu token. Danh tính và thẩm quyền của người đúc do người đó tự khai báo .Điều đó có nghĩa là ai cũng hoàn toàn có thể tự tạo ra NFT gắn với bất kể thứ gì, hoặc trá hình tên tuổi bất kỳ ai – dù không có quyền làm như vậy. Tất cả chỉ vì chẳng có ai kiểm tra .Càng tệ hại hơn là những blockchain token thường vô danh. Không phải theo cách bạn tưởng tượng đâu. Khi nghĩ đến người chiếm hữu vô danh, tất cả chúng ta tưởng tượng ngay rằng không ai biết người đó. Thực chất, người mua gia tài ảo của ai, từ đâu, hoàn toàn có thể biết người bán. Nhưng công chúng thường không có thông tin gì về nhân vật mua và bán. Ví dụ tất cả chúng ta không rõ nhân vật mang bí danh Metakovan hiện chiếm hữu tác phẩm Everydays của tác giả Beeple nói ở đầu bài này là ai .Văn bản blockchain ghi nhận quyền sở hữu của một token đúng là không hề giả được. Tuy nhiên, nó chỉ ghi nhận số thông tin tài khoản, không có những chi tiết cụ thể khác của người sở hữu tài khoản .Có thể so sánh những thông tin tài khoản blockchain với số thông tin tài khoản trong ngân hàng nhà nước tại Thụy Sĩ. Chắc chắn ngân hàng nhà nước Thụy Sĩ nắm rõ, dù không bật mý, danh tính người sở hữu tài khoản. Nhưng thông tin tài khoản blockchain gắn với một ví tiền ảo lại trọn vẹn vô danh. Không có ai, trừ chính người chủ tài khoản, biết họ là chủ tài khoản này !

Người bán nắm đằng chuôi, người mua nắm đằng lưỡi

Việc thiếu chính sách xác nhận quyền tạo ra NFT, cộng thêm người chủ tài khoản vô danh, làm cho quy trình tiến độ truy vết kẻ sản xuất một token trá hình trở nên gần như không hề. Chế tạo ra một NFT không phép cũng là tội phạm không khác gì trá hình văn bản xác nhận bản gốc tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật. Thế nhưng năng lực tội phạm bị truy vết và bắt giữ rất thấp .Trong quốc tế thực, kẻ trá hình phải phạm hàng loạt tội – từ trá hình chữ ký, vẽ giả tác phẩm, đến lừa gạt, thì mới tạo ra được một tác phẩm giả. Trong quốc tế ảo, tạo NFT giả chỉ cấu thành mỗi một tội. Muốn cơ quan pháp lý ra luật mới xác lập những hành vi tội phạm cấu thành khi làm giả NFT ? Còn phải chờ lâu .

Thế giới của tác phẩm nghệ thuật ảo còn một vấn đề riêng của nó: Bạn không nắm giữ được tài sản mình đã bỏ tiền mua.

Hãy nhớ rằng tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ đó không được chứa trong NFT. Thay vào đó, NFT là công cụ chỉ đường dẫn đến một địa chỉ trên Internet nơi chứa tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ này. Nếu server này trên Internet biến mất, gia tài của bạn cũng theo đó mà đi .Chưa kể cạnh bên đó, file này hoàn toàn có thể bị sao chép đâu đó, trong khi NFT của bạn trỏ đến địa chỉ nguyên bản. Nếu quyền sở hữu của bạn bị hạn chế trong địa chỉ của file gốc tàng trữ trong NFT, chứ không xác nhận bạn có quyền chiếm hữu mọi bản sao chép khác, rủi ro đáng tiếc sẽ rất cao .Thêm nữa, nếu server chứa NFT biến mất, làm thế nào bạn chứng tỏ được bản sao giống hệt bản chính nếu không còn bản chính gắn với NFT để so sánh ?Phân tích trên cho thấy : Trong thanh toán giao dịch mua NFT, người mua chịu mọi rủi ro đáng tiếc .

Câu hỏi vì sao?

Hẳn bạn không tránh khỏi phân vân : Nếu nguy hại như vậy, tại sao có người chi hơn 69 triệu đô la Mỹ mua một file ảnh của một họa sỹ ít tên tuổi ? Sau đây là một số ít thông tin giúp bạn rút ra Tóm lại cho chính mình :• Trước tháng 10 năm 2020, một tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật ảo của Beeple bán được cao nhất là 100 đô la Mỹ .• Người trả 69,3 triệu đô la mua Everydays chuyên góp vốn đầu tư tiền ảo. Người này từng mua những tác phẩm gắn NFT của Beeple trước đó với giá rẻ .• Các tác phẩm ảo của Beeple bỗng tăng giá vùn vụt sau tháng 10 năm 2020. Được biết một nhà buôn tranh ảo từng mua một bức tranh Beeple với giá 6.000 đô la Mỹ, và bán lại sau đó vài tuần với giá 65.000 đô la !• Về triết lý, phi vụ bức tranh Everydays đã giúp những tác phẩm khác của Beeple tăng mỗi bức hàng triệu đô la .• Sàn thanh toán giao dịch Christie’s chấp thuận đồng ý tổ chức triển khai đấu giá trực tuyến cho tác phẩm Everydays nhằm mục đích xâm nhập giới “ dân địa phương dạng số ”. Giới này đang nhanh gọn tạo ra thị trường kinh doanh thương mại nghệ thuật và thẩm mỹ khổng lồ .• Đây không phải lần đầu tranh ảo tăng giá không rõ nguyên do. Chuyện tựa như đã xảy ra năm 2017, nhưng mau chóng chìm xuồng .

Nếu bạn kết luận rằng tác phẩm ảo Everydays của Beeple không quan trọng bằng NFT gắn liền với nó, và rằng đây chỉ là cơn sốt vô căn cứ, bạn không phải người duy nhất. Ngay Beeple cũng phát biểu: “Tôi cho rằng đây chỉ là bong bóng, thẳng thắn thừa nhận là thế”.

Nếu thích sưu tập tranh gắn NFT của Beeple, có một cách cho bạn. Mới đây, để kỷ niệm 200 năm sinh nhật nhà sáng lập tên thương hiệu, Louis Vuitton đã tung ra game Louis : The Game. Có 30 tác phẩm NFT mà người chơi hoàn toàn có thể thu được trong quy trình chơi. 10 mẫu trong đó do Beeple phong cách thiết kế .

**

Tác giả: Sir Daniel K. Winn
Lược dịch: Venus Tran

Tạp chí thời trang Harper’s Bazaar Việt Nam

Source: https://expgg.vn
Category: Thông tin